ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันที่ 31 ก.ค. ศาลจังหวัดนางรอง อ.นางรอง จ.บุรีรัมย์ อ่านคำพิพากษาคดีบุกรุกแผ้วถางที่ป่าสงวนแห่งชาติดงใหญ่ ตัดสินจำคุกนายลุน สร้อยสด ชาวบ้านเก้าบาตร ต.ลำนางรอง อ.โนนดินแดง จ.บุรีรัมย์ และพวกรวม 3 คน เป็นเวลา 8 เดือน ลดโทษ 1 ใน 4 เหลือ 4 เดือน โดยไม่รอลงอาญา เงินประกันตัวคงเดิมคือคนละ 200,000 บาท

ต่อมาอธิบดีกรมคุ้มครองสิทธิเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม และ ผอ.กองพิทักษ์สิทธิและเสรีภาพ ร่วมกันพิจารณาคำร้องของจำเลยทั้งสาม โดยได้อนุมัติตามคำร้องและมอบหมายเจ้าหน้าที่เดินทางไปที่ศาลจังหวัดนางรอง พร้อมเงินสด 600,000 บาท เพื่อประกันตัวชาวบ้านทั้ง 3 คนแล้ว

ทั้งนี้กรณีพิพาทระหว่างชาวบ้านเก้าบาตรและกรมป่าไม้ เกิดจากชาวบ้านในพื้นที่เดิมได้เข้าไปบุกเบิกพื้นที่ตามที่รัฐบาลมีนโยบายเปิดป่าดงใหญ่บางส่วน ให้ชาวบ้านบริเวณนั้นเข้าไปทำกิน โดยเป้าหมายเพื่อเป็นกันชน ต่อต้านการก่อการร้ายตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา เมื่อประมาณ 40 ปีที่ผ่านมา แต่หลังเหตุการณ์สู้รบเบาบางลง รัฐบาลมีนโยบายอพยพชาวบ้าน จัดตั้งเป็นหมู่บ้านจัดสรรที่ดินให้ครอบครัวละ 16 ไร่ โดยให้สิทธิเป็นสิทธิทำกินคือ ทำกินได้แต่ห้ามจำหน่ายจ่ายโอน ส่วนที่ดินเดิมถูกกันไม่ให้เข้าไปทำกิน

ต่อมาปี 2528 รัฐบาลเปิดให้เอกชน กลุ่มบุคคลเข้ามาเช่าพื้นที่เสื่อมโทรมในเขตป่าสงวนดงใหญ่ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ชาวบ้านเคยบุกเบิกทำกินไว้เดิมก่อนมีการจัดสรร ผู้ที่ได้สิทธิเช่าส่วนใหญ่เป็นนายทุน สัญญาเช่าเกือบ 30 ปี เสียค่าเช่าเพียงปีละ 10-20 บาทต่อไร่ แต่ชาวบ้านก็ไม่สามารถเช่าได้ ด้วยข้ออ้างเงื่อนไข “ไม่มีรถไถใหญ่ ก็ไม่สมควรทำประโยชน์” ทั้งที่สิทธิคือ “เจ้าของที่ดิน ไม่ใช่คนขอเช่าด้วยซ้ำ” ขณะที่ชาวบ้านพยายามร่วมกันลงชื่อคัดค้านการต่อสัญญาเช่าของบริษัทเอกชน

ต่อมาชาวบ้านที่รวมตัวกันได้เข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายปฏิรูปที่ดินแห่งประเทศไทย และ ปี 2552 ได้เข้าไปปักหลักตั้งถิ่นฐานในแปลงที่หมดสัญญาเช่าของบริษัทเอกชนพื้นที่ 1,900 ไร่ เพื่อทำกินและร่วมกันจัดสรรที่ดินในรูปแบบ “โฉนดชุมชน” กระทั่งถูกแจ้งความดำเนินคดีดังกล่าว