โดยทั่วไปแล้วสองเหตุการณ์นี้คงไม่มีอะไรเกี่ยวข้องกันถ้าหากว่า ทักษิณ ชินวัตร ไม่ได้เป็นพี่ชายของนายกรัฐมนตรี และมีความสัมพันธ์ในทางพฤตินัยกับรัฐบาลใหม่ที่นำโดยพรรคเพื่อไทย แต่เรื่องคงไม่มีอะไรสลับซับซ้อนให้ต้องพิจารณาหากว่าเขาไม่ได้เป็นอดีตนายก รัฐมนตรีที่ถูกคณะทหารทำการรัฐประหารยึดอำนาจทางการเมืองในเดือนกันยายน 2549

 ปัญหาของทักษิณนั่งอยู่ในใจกลางของปัญหาทั้งปวงของการเมืองไทยนับแต่เขา โดนยึดอำนาจเป็นต้นมา ดูเหมือนว่าประเทศไทยจะยังคงต้องเผชิญหน้ากับปัญหาของเขาไปอีกนานอย่างน้อย ก็จนกว่าเขาจะได้รับชัยชนะอย่างสมบูรณ์หรือพ่ายแพ้อย่างราบคาบยอมศิโรราบให้ ฝ่ายตรงข้ามนั่นแหละ ดังนั้นตราบเท่าที่ยังคงมีการต่อสู้ระหว่างทักษิณและฝ่ายอภิชนที่ตั้งตนเป็น ศัตรูตลอดกาลของเขา เชื่อได้ว่าการเมืองไทยก็จะยังพบกับปัญหายุ่งเหยิงไม่จบไม่สิ้น ที่น่ากลัวคือ ความยุ่งเหยิงทางการเมืองเช่นว่านั้นจะทำให้ระบบทั้งหมดของประเทศนี้เสื่อม ทรุดและล่มสลายไปได้ง่ายๆ

 ความเสื่อมเช่นว่านั้นกัดกินกิจการต่างประเทศของไทยก่อนเพื่อนด้วยว่า ทักษิณ มีความจำเป็นต้องหนีภัยทางการเมืองไปพำนักยังต่างประเทศ ความจริงทักษิณก็ไม่ใช่อดีตผู้นำคนแรกของไทยที่หนีไปลี้ภัยทางการเมืองใน ต่างประเทศ แต่ผู้นำคนอื่นๆนั้นส่วนใหญ่มักยอมใช้ชีวิตอย่างเงียบๆในต่างประเทศ บางคนอาจจะรอคอยโอกาสกลับมามีอำนาจ หลายคนก็ถือโอกาสวางมือทางการเมืองไปเลย

 แต่ทักษิณต่างจากคนอื่นๆทั้งหมด เพราะเขาไม่เพียงแต่ไม่คิดจะวางมือเท่านั้น เขายังเป็นผู้ที่ไม่ชอบการรอคอยอีกด้วย  เขาจึงเคลื่อนไหวตลอดเวลา ความไม่รู้จักหยุดนิ่งของเขานั่นเองได้บ่อนทำลายความฝันทางการเมืองของฝ่าย อภิชนที่ตั้งตนเป็นศัตรูทางการเมืองกับเขาอย่างมากและในเวลาเดียวกันมันก็ ส่งผลกระทบต่อวิถีทางการเมืองของเครือญาติของเขาเอง และท้ายที่สุดก็ส่งผลถึงฐานะทางการเมืองระหว่างประเทศของไทยด้วยเช่นกัน

 กล่าวอย่างถึงที่สุดแล้ว ปัญหาทักษิณคือผลผลิตของการต่อสู้ทางการเมืองของคนสองกลุ่มใหญ่ที่ยึดกุม ภูมิศาสตร์ทางการเมืองที่แตกต่างกัน กล่าวคือฝ่ายอภิชนผู้กุมองคาพยพของรัฐไทยส่วนข้างมาก โดย เฉพาะในกองทัพมานาน ฝ่ายนี้ยึดเอาอำนาจรัฐและอำนาจกองทัพเป็นชัยภูมิทางการเมืองของตนอย่าง เหนียวแน่น เครื่องมือทางการเมืองที่เขาใช้ มักจะได้แก่อำนาจดิบของกองทัพในฐานะผู้ถืออาวุธ อำนาจทางจารีตประเพณีของรัฐไทย และ กฎหมาย

ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งซึ่งนำโดยทักษิณเอง ยึดกุมอำนาจทางเศรษฐกิจไว้ได้ส่วนหนึ่งและประการสำคัญประสบความสำเร็จในการ ประสานสมทบเข้ากับชนชั้นล่างโดยผ่านกระบวนการทางการเมืองในระบบรัฐสภาได้ กลุ่มนี้มีเครื่องมือทางการเมืองแค่สองอย่างคือ การเมืองมวลชน และ ความนิยมชมชอบทางการเมืองผ่านระบบพรรคการเมืองเท่านั้น

 เมื่อขยายภาพของความขัดแย้งอันนี้ออกไปอยู่ในบริบทของสังคมโลกแล้ว จะพบว่า บรรดาอภิชนของไทยนั้นยึดกุมชัยภูมิทางการเมืองเก่าและกำลังจะตกยุคไปแล้วคือ อำนาจเผด็จการทหาร เครื่องมือทางการเมืองที่เขาใช้อย่างเช่นการรัฐประหารและการใช้อำนาจดิบๆของ กองทัพในการจัดการกับฝ่ายตรงข้ามถูกตั้งคำถามจากสากลอย่างหนักถึงความถูก ต้องชอบธรรมของมัน โลกสมัยใหม่ยอมรับอำนาจทางการเมืองของทหารและสถาบันจารีตประเพณีได้ยากมาก แม้จะอ้างว่าอำนาจนั้นทรงคุณธรรมปานใดก็ตาม ในขณะที่ชัยภูมิทางการเมืองที่ฝ่ายทักษิณยึดกุมอยู่  อันได้แก่การเมืองในระบบเลือกตั้งนั้นทันสมัยกว่าพูดได้เต็มปากเต็มคำว่า เป็นประชาธิปไตย หลายประเทศป่าวประกาศว่าตัวเองเป็นประชาธิปไตยจะรู้สึกสะดวกใจกว่าที่จะให้ การต้อนรับผู้นำรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง นี่ยังไม่นับว่าหลายประเทศพร้อมที่จะให้ที่พักพิงและฐานในการต่อสู้สำหรับ อดีตผู้นำที่โดนทหารยึดอำนาจ

 สภาพของภูมิศาสตร์ทางการเมืองโลกสมัยใหม่ที่มีพื้นที่ความเป็น ประชาธิปไตยมากขึ้นเรื่อยๆ อันตัดสินได้จากการที่จำนวนประเทศที่คลี่คลายตัวเองไปสู่ความเป็น ประชาธิปไตยในระบบเลือกตั้งนั้น มีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศที่เปลี่ยนแปลงตัวเองไปเป็น เผด็จการทหารหรือเผด็จการตามจารีตประเพณี บรรดาจอมเผด็จการทั้งหลายในโลกโดยเฉพาะในแอฟริกาตอนเหนือและตะวันออกกลาง เวลานี้กำลังเผชิญหน้ากับการท้าทายของการเมืองในระบอบประชาธิปไตย ระบอบกษัตริย์หรือการปกครองตามจารีตประเพณีหรือในแนวศาสนาในหลายประเทศใน เอเชีย  พบกับจุดจบหรือไม่ก็ต้องเปลี่ยนแปลงตัวเองสู่ระบบประชาธิปไตยแบบเลือกตั้ง เมื่อเร็วๆนี้เอง

 ทักษิณอาจจะเลือกใช้นโยบายหลายอย่างในการบริหารประเทศผิดพลาดระหว่างที่ เขาเรืองอำนาจ หรือพฤติกรรมส่วนตัวของเขาอาจจะทำให้เกิดความเคลือบแคลงสงสัยได้มาก อีกทั้งตัวเขาเองก็ไม่ได้ชื่อว่าเป็นนักประชาธิปไตยเท่าไหร่ แต่เขาตัดสินใจเลือกชัยภูมิทางการเมืองได้ถูกต้องหลังถูกโค่นอำนาจ ถ้าหากเขาเลือกใช้วิธีเดียวกันกับฝ่ายอภิชนคือหันไปหาพรรคพวกของเขาในกองทัพ ซึ่งเขาก็มีอยู่ไม่น้อยทีเดียวแล้วใช้กำลังทหารยึดอำนาจคืน เชื่อมั่นได้ว่าทักษิณคงจะพบกับจุดจบทางการเมืองไปนานแล้ว แต่การที่เขาเลือกที่จะใช้พรรคการเมือง มวลชน ความนิยมชมชอบทางการเมือง แล้วเข้าสู่สนามเลือกตั้ง  ก็พิสูจน์ให้เป็นประจักษ์แล้วหลายครั้งหลายคราว่าเขาทำได้ดีกว่าฝ่ายอภิชน

 ในบริบทการเมืองระหว่างประเทศทักษิณจึงได้รับความสะดวกสบายทุกอย่างรวม ทั้งมีเสรีภาพอย่างล้นเหลือในการเคลื่อนไหวในต่างประเทศ  เพราะประเทศต่างๆมองเขาว่าเป็นอดีตนายกรัฐมนตรีที่มาจากการเลือกตั้งเป็นที่ นิยมชมชอบของประชาชนแต่ถูกทหารยึดอำนาจ  แม้ประเทศที่มีความสนิทสนมกับฝ่ายอภิชนและมีความโน้มเอียงเข้ากับเผด็จการ ได้ง่ายอย่างสหรัฐและอังกฤษหรือหลายชาติในยุโรป จะแสดงความรังเกียจรังงอนทักษิณด้วยการห้ามเข้าประเทศ แต่ก็อดไม่ได้ที่จะแสดงความเจือจานให้เขาอย่างน้อยที่สุดคือปฏิเสธคำขอของ ฝ่ายอภิชนที่จะไล่ล่าเขา  เยอรมันนั้นถึงกับเคยแอบให้ที่อยู่ถาวรกับเขามาแล้วจนกระทั่งฝ่ายอภิชนของ ไทยจับได้และโวยวายขึ้นมาจึงได้เพิกถอน ทว่าในเวลาต่อมาเมื่อเห็นว่าน้องสาวของเขามีชัยชนะในการเลือกตั้งก็รีบคืน สิทธินั้นให้เขาทันที หลายประเทศในเอเชียและในกลุ่มอาเซียนนั้นไม่รีรอเลยที่จะให้ที่พักพิง ให้เจ้าหน้าที่ระดับสูงคอยต้อนรับขับสู้เวลาเขาเยือนราวกับว่าเขายังเป็น นายก รัฐมนตรีของไทยอยู่ก็ไม่ปาน เขาได้รับการต้อนรับที่ดีกว่าอดีตนายกรัฐมนตรีของไทยหลายคนเสียด้วยซ้ำไป นี่ไม่นับว่าบางประเทศตั้งหน้าตั้งตาทะเลาะกับรัฐบาลที่อภิชนให้การหนุนหลัง เพียงเพื่อจะปกป้องทักษิณ

 อภิชนหลายคนพยายามอธิบายปรากฎการณ์นี้ว่า เป็นเพราะทักษิณมีเงิน แต่นั่นขัดกับข้อเท็จจริงมาก เพราะทักษิณอยู่อาศัยและเยือนประเทศที่ไม่ได้ขัดสนเงินทอง หลายประเทศร่ำรวยเกินกว่าจะเห็นแก่เงินเล็กๆน้อยๆ ค่าวีซ่า พาสสปอร์ตที่ออกให้กับทักษิณ สิ่งที่อภิชนไม่กล้ายอมรับคือความผิดพลาดในการเลือกชัยภูมิทางการเมืองและ ยุทธศาสตร์ที่ใช้ในการต่อสู้กับทักษิณ พวกเขาได้แต่สงสัยและโทษความขัดข้องทางเทคนิคกฎหมายนานาประการเมื่อพบว่า คำขอไปยังต่างประเทศเพื่อส่งตัวทักษิณในฐานะผู้ร้ายข้ามแดนมายังประเทศไทย นั้นได้รับการปฎิเสธจนสิ้น และความผิดพลาดเช่นว่านี้เองที่ทำให้รัฐบาลชุดที่แล้วภายในการนำของพรรคประ ชาธิปัตย์ ใช้เครดิตระหว่างประเทศไปอย่างสิ้นเปลืองกับการตามล่าทักษิณ แม้ประเทศเพื่อนบ้านเล็กๆอย่างกัมพูชาที่อภิชนถือว่าเป็นลูกไล่ไทยมาโดยตลอด ประวัติศาสตร์ที่อยู่ร่วมกันมาหลายร้อยปี  ยังเหยียดหยามคำขอส่งตัวทักษิณอย่างไร้ค่า สุดท้ายทักษิณก็ยังร่อนไปมาได้อย่างเสรีเหมือนเดิม

 แต่ปัญหาคงไม่จบแค่นั้น รัฐบาลใหม่และรัฐมนตรีต่างประเทศคนใหม่จะเจอกับปัญหาสองด้านซึงจะเป็น อุปสรรคอย่างยิ่งในการดำเนินนโยบายต่างประเทศ เพราะด้านหนึ่งทักษิณจะยังคงใช้ชีวิตในต่าง ประเทศต่อไปอย่างน้อยตามที่เขาให้สัมภาษณ์ที่สโมสรผู้สื่อข่าวต่างประเทศใน ญี่ปุ่น ก็จนกว่าประเทศไทยจะเกิดความสมานฉันท์ทางการเมือง ซึ่งนั่นก็ดูท่าว่าอาจจะต้องใช้เวลาร่วมทศวรรษเพราะดูเหมือนยังไม่มีใครยอม ใคร และการไม่ยอมของฝ่ายอภิชนนั้นผนวกเข้ากับความแค้นเคืองส่วนตัวของหลายคนเข้า ไปด้วยซึ่งจะทำให้การต่อสู้นั้นยืดเยื้อต่อไปอีก ซึ่งถ้าทักษิณอยู่ต่างประเทศต่อไปเขาก็จะเดินทาง รัฐบาลไทยในฐานะที่ความสัมพันธ์ส่วนตัวในทางเครือญาติกับทั้งทางนายก รัฐมนตรีที่เป็นน้องสาวของเขาและรัฐมนตรีต่างประเทศที่เกี่ยวดองกับเขาโดย การแต่งงานของเครือญาติ คงปฏิเสธที่จะให้การช่วยเหลือเขาลำบาก

 และเมื่อจะต้องให้การช่วยเหลือทักษิณ (อย่างน้อยที่สุดก็ต้องคอยรับประกันว่ารัฐบาลใหม่ไม่ได้ห้ามเขาเดินทาง) นั่นก็จะเกิดประเด็นทางการเมืองให้ฝ่ายอภิชนยกขึ้นมาอ้างได้ว่า รัฐบาลและเจ้าหน้าที่ของรัฐนั้นให้การช่วยเหลือนักโทษหนีคดี แม้ว่าข้อกล่าวหานี้ใช้ไม่ค่อยได้ผลในต่างประเทศ แต่ในประเทศไทยแล้วยังใช้ได้อยู่ เพราะฝ่ายอภิชนยังครอบครองอำนาจในสายตุลาการและกระบวนการยุติธรรม ซึ่งก็ทำให้รัฐมนตรีต่างประเทศต้องเจอข้อหาในคดีความหรืออาจจะล่วงเลยไปถึง การถอดถอน ผลของมันคือทำให้รัฐบาลต้องร้อนรนดำเนินการติดต่อไปยังต่างประเทศ หรือ ไม่ก็สำนักงานตำรวจสากล ให้ช่วยดำเนินการ (ซึ่งเขาจะไม่ดำเนินการให้เหมือนอย่างรัฐบาลที่แล้วเจอนั่นแหละ) จับทักษิณส่งตัวมาให้ ไม่เช่นนั้นเจอข้อหาละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ

 แต่ปัญหามันจะเกิดขึ้นเพราะต่างประเทศและองค์กรระหว่างประเทศจะไม่เข้า ใจว่า ทำไมรัฐบาลซึ่งมีความสัมพันธ์อันดีกับทักษิณ จะต้องมาร้องขอให้เขาจับทักษิณให้ด้วย กรณีจะเหมือนตอนที่รัฐบาลภายในการนำของสมัคร สุนทรเวช ซึ่งตอนแรกก็สนับสนุนให้กัมพูชาขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลก แต่พอเจอการเมืองภายในเล่นงาน ก็ต้องถอนการสนับสนุนนั้นออกไปเสีย  เรื่องจึงกลายเป็นว่า รัฐบาลไทยไม่ว่ายุคใดสมัยใด จะมาจากการเลือกตั้งหรือด้วยการหนุนหลังของทหารก็ดำเนินนโยบายต่างประเทศต่อ เรื่องเดียวกันไม่คงเส้นคงวา  และความไม่คงเส้นคงวาในการต่างประเทศนี่เองจะเป็นสิ่งบ่อนเซาะความน่าเชื่อ ในการต่างประเทศของไทย