โดยปกติแล้ว แม่ชีในกัมพูชาส่วนใหญ่จะมีหน้าที่ดูแลพระในวัดที่นั่งสมาธิ ทำวิปัสนา และศึกษาธรรมะ ในแง่ของผู้นำทางความคิด ผู้หญิงในกัมผู้ชาแทบจะไม่เคยได้เป็นผู้นำ ในด้านจิตวิญญาณก็เช่นเดียวกัน รายงานพิเศษของ The Phnom Penh Post พบแม่ชีชุดม่วงท่านหนึ่ง อาศัยอยู่ที่ริมเขา Neang Leam  เมืองพระตะบอง พร้อมกับลูกศิษย์อีกร่วมร้อยคน ชื่อแม่ชี Lang 

36 ปีที่แล้ว เธอใช้ชีวิตธรรมดา เป็นแม่ที่มีลูกสามคน ชีวิตประจำวันเหมือนกับแม่บ้านทั่วไปในกัมพูชา หลังจากนั้นเธอมีเพื่อนป่วยหนักจนเกือบเสียชีวิต จึงได้ตั้งคำถามกับชีวิต และอยากตื่นรู้ (Enlighten) ทางจิตวิญญาณ ให้หลังจากนั้นราวสามทศวรรษ นาง Lang หญิงสูงอายุชาวกัมพูชา ที่รู้สึกถึงแรงผลักดันเพื่อค้นหาตัวเองในทางจิตวิญญาณมาโดยตลอด ได้ตัดสินใจทิ้งชีวิตทางโลก และก่อตั้งสมาคมการทำสมาธิอยู่ริมเขา โดยมีผู้ติดตามเป็นจำนวนหลายร้อยคนทั้งผู้ถือสันโดษ พระ โดยเฉพาะแม่ชี ที่ศรัทธาในตัวแม่ชี Lang เป็นจำนวนมาก เธอเผยว่าที่ริมเขาแห่งนี้รายล้อมไปด้วยวิญญาณ และภูตผี นับไม่ถ้วน ซึ่งสมาคมดังกล่าวมีกิจกรรมหลักคือการทำวิปัสนาและการทำโยคะ ซึ่งเป็นที่ๆ เงียบสงบสำหรับคนที่มีความทุกข์และต้องการที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ

ความแตกต่างของเธอจากแม่ชีทั่วไปคือการใส่ชุดสีม่วง ซึ่งผิดปกติจากแม่ชีในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ใส่สีขาวเป็นส่วยใหญ่ ส่งผลให้เกิดการนินทาว่าร้ายจากคนอื่นๆ ว่าเป็นผู้หญิงลึกลับ แต่เธอให้เหตุผลว่า สีม่วงเป็นสีที่มีความขลัง และมีอัตลักษณ์เฉพาะ ที่สำคัญที่สุดคือไม่เปื้อนง่าย 

อย่างไรก็ตาม มีนักวิชาการชื่อ Lisa Arensen ทำงานวิจัยด้านชาติพันธุ์ศึกษาพบว่าในพื้นที่ดังกล่าว มีกลุ่มชาติพันธุ์จำนวนมากในเขตเมืองพระตะบองยังเชื่อและศรัทธาเรื่องภูตผีปีศาจ และความเชื่อเรื่องจิตวิญญาณซึ่งส่วนสำคัญของวัฒนธรรมชาวกัมพูชาในละแวกนี้ การสวนกระแสวัฒนธรรมหลักของแม่ชี Lang ดังกล่าวสามารถสร้างพื้นที่ทางศาสนาสำหรับผู้หญิงในกัมพูชา ซึ่งสอดคล้องกับงานศึกษาของ Lisa Arensen ที่อธิบายว่ามีตำนานว่ามีผู้หญิงคนหนึ่งในช่วงเขมรแดงปีค.ศ. 1950 ออกมาจากถ้ำซึ่งเป็นบริเวณเดียวกับที่สมาคมนี้อาศัยอยู่ หลังจากทำสมาธิเป็นเวลานาน เพื่อจะบอกกับชาวบ้านว่าอย่าทำอะไรกับร่างของเธอ เมื่อเธอได้บรรลุและทิ้งร่างไปแล้ว แต่ชาวบ้านกลับคิดว่าเธอเป็นสายลับ จึงได้นำร่างที่ไร้วิญญาณของเธอไปฝัง จึงเป็นตำนวนว่าผู้หญิงที่ตายคนนั้น กลายเป็นภูตผีคุ้มครองภูเขาอยู่จนถึงทุกวันนี้ และแม่ชี Lang ก็อาจจะเป็นตำนานเช่นเดียวกับผู้หญิงที่ชาวบ้านเชื่อว่าวิญญาณของเธอยังปกป้องภูเขาแห่งนี้

ที่มาข่าวและภาพประกอบ: The Phnom Penh Post, 31/3/2017