ไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา การต่อสู้เรื่องที่ดินในเวียดนามได้ถูกพูดถึงออย่างกว้างขวาง หลังชาวบ้านได้จับเจ้าหน้าที่รัฐ และเจ้าหน้าที่ตำรวจเพื่อเป็นตัวประกันในวันที่ 16 เมษายน เพราะต้องการได้สิทธิความเป็นเจ้าของที่ดินจากโครงการพาณิชย์ที่ดำเนินการโดยรัฐบาล ซึ่งมีข้อแม้ว่าจะปล่อยเจ้าหน้าที่ก็ต่อเมื่อรัฐบาลให้คำมั่นว่าจะดำเนินการสอบสวนการครอบครองที่ดินในคดีดังกล่าว

ปมขัดแย้งเรื่องที่ดินในครั้งนี้อยู่ที่เมือง My Duc ทางตอนใต้ของกรุงฮานอย โดยรัฐบาลพยายามที่จะเวียนคืนที่ดินกว่า 50 เฮคเตอร์ ให้กับกองทัพเวียดนามเพื่อสร้างสนามบิน Mieu Monในปี 1980 แต่ไม่นานก็ถูกนายทหารที่เป็นคนดูแลโครงการยกเลิกแผนการสร้างไป แต่ข้อขัดแย้งก็เริ่มต้นอีกครั้งในปี 2015 เมื่อกรรมสิทธิ์ที่ดินไปตกเป็นของบริษัท Viettel ซึ่งเป็นบริษัทโทรคมนาคมของทหารเวียดนาม ที่มีแผนจะสร้างอาคารพานิชย์จำนวนมากในพื้นที่ ส่งผลให้ชาวบ้านในเมือง My Duc ออกมาต่อต้านด้วยเหตุผลที่ว่าที่ดินดังกล่าวควรเป็นที่ดินเพื่อการเกษตร ไม่เหมาะสมกับการสร้างอาคารพาณิชย์

อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญที่เปลี่ยนแปลงการต่อสู้ในครั้งนี้คือการใช้โซเชียลมีเดียของชาวบ้านในพื้นที่ เพื่อรณรงค์ และยกระดับการประท้วงจากกลุ่มเล็กๆ จนกลายเป็นประเด็นสาธารณะ โดยไม่อาศัยนักข่าว และมียอดผู้รับชมวีดีโอของการจับตัวกระกันในเว็บไซต์ Youtube กว่า 300,000 ครั้ง ในเวลาไม่ถึงหนึ่งวัน ส่งผลให้ทางเจ้าหน้าที่ตำรวจ เข้าปิดล้อมเมืองดังกล่าว เพื่อไม่ให้นักข่าวเข้าไปทำข่าว และเพื่อไม่ให้ภาพสิ่งที่เกิดขึ้นในพื้นที่ถูกเผยแพร่ออกไปเพิ่มอีก

กรณีของ My Duc แสดงให้เห็นถึงความสามารถของชาวบ้านในการใช้โซเชียลมีเดีย เพื่อจับตาและควบคุมการทำงานของตำรวจ หลังจากที่ได้เห็นการรายงานในโซเชียลมีเดีย ทำให้มีสมาชิกสภาแห่งชาติเวียดนาม (Vietnam’s National Assemble) ออกมาเรียกร้องให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาโดยสันติ อย่างไรก็ตาม ด้วยความที่เวียดนามไม่ได้ควบคุมการใช้โซเชียลมีเดียอย่างเข้มงวดเช่นประเทศจีน ส่งผลให้ชาวบ้านสามารถใช้โซเชียลมีเดีย ที่จะพูดวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล รวมถึงเป็นเครื่องมือในการต่อสู้กับรัฐบาล ผ่านสมาร์ทโฟนและเทคโนโลยีที่ทันสมัย

ที่มาข่าวและภาพประกอบ: East Asia Forum, 9/5/2017