สถานเอกอัครราชทูตสหรัฐประจำกรุงจาการ์ตาเผยแพร่เอกสารชุดใหม่ จำนวน 39 ชุด เผยถึงบทบาทของสหรัฐอเมริกาในช่วงวิกฤติการเมืองของอินโดนีเซีย เมื่อราว 50 ปีที่แล้ว โดยบันทึกเหตุการณ์ระหว่างปี 2508 ถึง 2509 (1965-1966) ซึ่งเป็นช่วงที่อินโดนีเซียอยู่ภายใต้การปกครองของประธานาธิบดีซูฮาร์โต ผู้นำคนที่สอง และมีการใช้กำลังทหารปราบปรามสมาชิกและแนวร่วมพรรคคอมมิวนิสต์อินโดนีเซียอย่างหนัก คาดว่ามีผู้เสียชีวิตมากกว่า 500,000 คน เนื่องจากซูฮาร์โตมองว่ากลุ่มคนเหล่านี้เป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงของบ้านเมืองอย่างร้ายแรง

โดยเหตุการณ์สังหารหมู่ครั้งดังกล่าวถือว่าโหดร้ายที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์โลกยุค เกิดขึ้นหลังนายพลซูฮาร์โตรัฐประหารโค่นอำนาจประธานาธิบดีซูการ์โน ที่มีแนวคิดฝักใฝ่สังคมนิยมและต่อต้านสหรัฐ โดยในยุคของซูการ์โนถือว่าอินโดนีเซียมีพรรคคอมมิวนิสต์ขนาดใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากจีนและสหภาพโซเวียต

ทั้งนี้ ข้อมูลจากเอกสารชุดใหม่ที่มีการเผยแพร่รวมถึงโทรเลขลงวันที่ 17 ธันวาคม 2508 เป็นบัญชีรายชื่อที่เลขานุการเอกประจำสถานเอกอัครราชทูตสหรัฐในเวลานั้นจดทำขึ้น ระบุข้อมูลเกี่ยวกับสมาชิกระดับแกนนำของพรรคคอมมิวนิสต์อินโดนีเซียที่มีอยู่ทั่วประเทศ และขึ้นสถานะของแต่ละคนว่า 'เสียชีวิตแล้ว' หรือ 'ถูกจับกุม' ซึ่งเอกสารชิ้นนี้สอดคล้องกับข้อมูลจากนักประวัติศาสตร์หลายคน ว่าสหรัฐส่งมอบรายชื่อสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ให้กับรัฐบาลซูฮาร์โต

ขณะที่เอกสารอีกชิ้นหนึ่งเป็นเคเบิลการทูตจากสถานกงสุลสหรัฐในเมืองเมดาน บนเกาะสุมาตรา ในเดือนธันวาคมปีเดียวกัน เป็นการสนทนาระหว่างเจ้าหน้าที่การทูสหรัฐกับผู้นำทางศาสนาในพื้นที่ ว่าการสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ในประเทศจำเป็นต้องถูกกวาดล้างให้หมดสิ้น เพราะเป็น 'พวกนอกรีต'

ที่มาข่าวและภาพประกอบ: VOA, 17/10/2017