แกะรอยสื่อเก่า: โฆษณาชิ้นแรกในหนังสือพิมพ์ไทย

ทีมข่าว TCIJ : 21 เม.ย. 2560 | อ่านแล้ว 6512 ครั้ง

บางส่วนของหนังสือพิมพ์บางกอกรีคอร์เดอร์ ฉบับที่ 11 เล่ม 1 จุลศักราช 1227

การโฆษณาในประเทศไทยมีประวัติมาอย่างยาวนาน บ้างก็บอกว่ามีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยแล้วโดยใช้การพูดในการป่าวประกาศสินค้าของตน แต่การโฆษณาสมัยใหม่ด้วยการใช้สื่อมวลชนรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งนั้น จากงานวิจัยของอุบลวรรณ ปีติพัฒนะโฆษิต และอวยพร พานิช เมื่อปี 2528 ได้ระบุว่าน่าจะเกิดขึ้นควบคู่กับการเกิดขึ้นของสื่อมวลชนชนิดแรกในประเทศไทย ซึ่งก็ได้แก่ หนังสือพิมพ์ โดยหลักฐานเก่าแก่ที่สุดที่พอจะหามายืนยันได้ก็คือโฆษณาในหนังสือพิมพ์บางกอกรีคอร์เดอร์ ฉบับที่ 11 เล่ม 1 จุลศักราช 1227 (พ.ศ. 2408) ซึ่งก็คือการโฆษณาหนังสือและธุรกิจการพิมพ์ของตัวหมอบรัดเลย์ ซึ่งเป็นเจ้าของหนังสือพิมพ์บางกอกรีคอร์เดอร์ นั่นเอง

รายละเอียดของโฆษณามีดังต่อไปนี้

โรงพิมพ์

โรงพิมพ์ที่ได้ตีหนังสือจดหมายเหตุนี้ ตั้งอยู่ริมป้อมปากคลองบางกอกใหญ่ หลังวังกรมหลวงวงษาธิราชสนิท ถ้าผู้ใด ๆ ปรารถนาจะให้ตีพิมพ์หนังสือ ฤาหนังสืออังกฤษ จะเป็นเนื้อความมากน้อยประการใด ขอเชิญท่านมาพูดกับข้าพเจ้า ข้าพเจ้าปรารถนาจะรับจ้างตีพิมพ์หนังสือต่าง ๆ ราคาค่าจ้างนั้นจะรับให้ถูกกว่าแต่ก่อนมาก ถ้าฎีกาต่าง ๆ ด้านยาวเท่ากับแผ่นกระดาษน้ำซ่ม ถ้าตีเต็มหน้าข้างหนึ่ง ถ้าต้องการแต่พันหนึ่ง จะคิดเอาราคาพันละ ๑๕ บาท เท่านั้น อนึ่งหนังสืออังกฤษที่เรียกว่าโน้ด โน้ดนั้นเป็นหนังสือที่เรียกว่า เอ็นเตร์ แลชิปปิงบิล ถ้าจะเอาแค่ ๓๐๐ ก็เป็น ๑๐๐ ละ ๔ บาท ถ้าเอาถึง ๑,๐๐๐ เป็นร้อยละกึ่งตำลึง อนึ่งหนังสือ บิลเลจิง ถ้าเอาแค่ ๓๐๐ เป็นร้อยละ ๕ บาท ถ้าต้องการถึง ๑,๐๐๐ จะเอาร้อยละ ๑๐ สลึง อนึ่งถ้าเป็นหนังสือก๊าด เป็นร้อยละ ๕ บาท

การผูกหนังสือ

อนึ่ง การที่ผูกหนังสือเป็นเล่ม สมุดอังกฤษเท่ากับกฎหมายที่ขายอยู่ทุกวันนี้ ค่าหุ้มหนังล้อมเป็นเล่มละกึ่งตำลึง ถ้าขลิบหนังเป็นเล่มละ ๖ สลึง ถ้าเอามากกว่า ๑๐ เล่มขึ้นไปก็จะลดราคาเอาแต่เล่มละบาท ถ้าเป็นเล่มเล็กกว่ากฎหมายก็จะลดราคาเอาตามเล็กตามใหญ่พอสมควร

การแปลหนังสือ

คำไทยหรืออังกฤษ แปลถ้าแปลร้อยคํา เป็นราคา ๒๐ สลึง ถ้ามากกว่า ๑,๐๐๐ คำ จะคิดเอา ๑๐ คำเป็น ๔ เซ็นต์ จนถึง ๒,๐๐๐ คำ จะเอาพอสมควรพอตกลงกันได้

หนังสือขาย

อนึ่ง ที่โรงพิมพ์นั้นมีหนังสือขายต่าง ๆ คือหนังสือหัดพูดคำอังกฤษจบละ ๘ สลึง และหนังสือจินดามณีนั้นเล่มละ ๑ บาท หนังสือกฎหมายไทย ๕๕ เล่มสมุดไทย ทำเป็นสองเล่ม อังกฤษขายเป็นราคาจบละ ๑๓ บาทสลึง และหนังสือพระราชพงศาวดารไทย ๔๒ เล่ม สมุดไทยทำเป็นสองเล่มอังกฤษ ขายจบละ ๑๐ บาทสองสลึง และพงศาวดารฝรั่งเศสย่อ ขายเล่มละสองสลึง และมีกระดาษสมุดตราต่าง ๆ ขายเล่มละ บาทบ้าง เล่มละสองสลึงบ้าง เฟื้องหนึ่งบ้าง หลายอย่างต่าง ๆ เชิญท่านทั้งหลายมาหาข้าพเจ้าที่โรงพิมพ์

ข้าพเจ้าผู้มีชื่อว่า ดีบี. บรัดเล นั้นเทอญ.

อนึ่ง แดเนียล บีช แบรดลีย์ (Dan Beach Bradley) หรือที่คนไทยเรียกติดปากว่า 'หมอบรัดเลย์' ถือเป็นปูชนียบุคคลของวงการสื่อสิ่งพิมพ์ไทย และชีวิตหมอบรัดเลย์ล้มลุกคลุกคลานในแวดวงนี้มาโดยตลอด

ร่วมเป็นแฟนเพจเฟสบุ๊คกับ TCIJ ออนไลน์
www.facebook.com/tcijthai

ป้ายคำ
Like this article:
Social share: