สํานักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ นำร่อง 10 วิสาหกิจชุมชน จัดเก็บพืชพันธุ์ท้องถิ่น เข้าสู่ธนาคารความหลากหลายทางชีวภาพ เพื่อการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ที่มาภาพ: สำนักข่าวไทย

สำนักข่าวไทย รายงานเมื่อต้นเดือน ก.ค. 2562 ที่ผ่านมาว่าสํานักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน) หรือ BEDO เตรียมยกระดับชุมชน ทั่วประเทศ เป็น Community BioBank หรือ ธนาคารความหลากหลายทางชีวภาพระดับชุมชน โดย BEDO ร่วมกับ วิสาหกิจชุมชน 10 แห่งทั่วประเทศ นำร่องส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการสำรวจ รวบรวมและบันทึกข้อมูลชนิดพันธุ์ทรัพยากรชีวภาพที่มีในท้องถิ่น โดยมีการลงนามบันทึกข้อตกลงสนับสนุนเงินในโครงการของชุมชนด้านธนาคารความหลากหลายทางชีวภาพระดับชุมชน ซึ่งจะทำให้สามารถพัฒนาและใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน

นางจุฬารัตน์ นิรัติศยกุล ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ กล่าวว่าธนาคารความหลากหลายทางชีวภาพระดับชุมชน จะเป็นแหล่งเก็บรักษาทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาชุมชน แห่งเดียวในประเทศไทยและแห่งเดียวในโลก ด้วยไทยมีความหลากหลายทางชีวภาพสูงและมีพันธุ์พืชหลากหลายสามารถนำมาพัฒนาต่อยอดและสร้างมูลค่าในอุตสาหกรรมของชาติได้ โดยแนวคิดการจัดทำธนาคารความหลากหลายทางชีวภาพระดับ ชุมชน หรือ Community BioBank เป็นการนำชุมชนท้องถิ่นซึ่งเป็นพื้นที่ต้นทางทรัพยากรชีวภาพ เข้ามามีส่วนร่วมในการสำรวจ รวบรวมและจัดเก็บทรัพยากรชีวภาพที่มีในท้องถิ่น จัดเข้าระบบฐานข้อมูล ใช้เป็นต้นแบบพัฒนาด้านการดูแลรักษาทรัพยากรชีวภาพ ต่อยอดเป็นศูนย์เรียนรู้ด้านการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์ทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างมีประสิทธิภาพ

สำหรับในปีนี้มีวิสาหกิจชุมชน 10 แห่งเข้าร่วมโครงการ ซึ่งรบรวมพืชพันธุ์เฉพาะถิ่น หายาก และใกล้สูญหาย ได้แก่

1.วิสาหกิจชุมชนกลุ่มประดิษฐ์และแปรรูปผลิตภัณฑ์ ตําบลแม่ทํา จังหวัดเชียงใหม่ มีทรัพยากรชีวภาพสมุนไพรพื้นบ้าน พืช ประจำถิ่นและผักพื้นบ้าน

2.วิสาหกิจชุมชนกลุ่มหมู่บ้านสมุนไพรและการท่องเที่ยวบ้านเมืองกื้ด ตําบลกื้ดช้าง จังหวัดเชียงใหม่ รวบรวมและจัดเก็บพืชตระกูลขิง ข่า ว่าน พืชสมุนไพรท้องถิ่น และพืชอนุรักษ์โครงการ อพ.สธ.

3.วิสาหกิจชุมชนวิถีเกษตรตําบลเมืองจัง ศูนย์การเรียนรู้โจ้โก้ ตําบลเมืองจัง อําเภอภูเพียง จังหวัดน่าน จะรวบรวมและจัดเก็บพันธุ์พืช พริก มะเขือ ฟักทอง แตง ข้าวโพด ถั่วฝักยาว บวบเหลี่ยม น้ำเต้า มะเขือเทศ และแตงกวา

4.วิสาหกิจชุมชนพัฒนําผลิตภัณฑ์ทรัพยากรชีวภาพเพื่อเศรษฐกิจชุมชน บ้านวังส้มซ่า จังหวัดพิษณุโลก รวบรวมและจัดเก็บ กล้วย ชุมชนบ้านวังส้มซ่า กล้วยน้าว้ามะลิอ่อง กล้วยหอมเขียว และ กล้วยหอมทอง

5.วิสาหกิจชุมชนทับสะแกซีเล็ค อําเภอทับสะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จะรวบรวม มะพร้าวแกงพันธุ์ พื้นเมืองทับสะแก

6.วิสาหกิจชุมชนกลุ่มเครือข่ายการจัดการความรู้ทรัพยากรชีวภาพบ้านห้วยตะพาน ตําบลหนองโรง จังหวัดกําญจนบุรี จะรวบรวมและจัดเก็บ ต้นแจง พันธุ์ไม้โดดเด่นในพื้นที่ป่าชุมชน

7.วิสาหกิจชุมชนทายาทเกษตรกรรุ่นใหม่ ตําบลท่าก้อน จังหวัดสกลนคร รวบรวมและจัดเก็บพืชสมุนไพรตระกูลหัว

8.วิสาหกิจชุมชนกลุ่มอนุรักษ์และฟื้นฟูข้าวพันธุ์พื้นเมือง “หอมดอกฮัง” และข้าวพื้นเมืองกง่า 110 สายพันธุ์ ตําบลอุ่มจําน จังหวัดสกลนคร

9.วิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ผลิตสมุนไพรเกษตรอินทรีย์บ้านโกทํา ตําบลพระธสตุ จังหวัดมหาสารคาม รวบรวมปงเหลี่ยม พืชเศรษฐกิจของชุมชนและมีแนวโน้มที่จะสูญหาย พืชหายากและใกล้สูญพันธุ์ และพืชหายากในพื้นที่และสามารถ ต่อยอดได้ในเชิงเศรษฐกิจ

10.วิสาหกิจชุมชนจัดการสมุนไพรวนเกษตร-ป่าตะวันออกจังหวัดฉะเชิงเทรา จัดเก็บ เท้ายายม่อม และพืชหัวพวกมัน หัวกลอย

ทั้งนี้เป็นการยกระดับชุมชน ให้เกิดการบริหารจัดการทรัพยากรที่เป็นระบบและมีความถูกต้องตามหลักวิชาการ สร้างความตระหนักในการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ของชุมชนที่จะเป็นเครือข่ายในการดูแลรักษาสายพันธุ์ทางชีวภาพอย่างยั่งยืน