แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล แถลงขอให้ทางกัมพูชาดำเนินการสืบสวนการหายตัวไปของวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ นักกิจกรรมวัย 37 ปี ที่ถูกบุคคลไม่ทราบชื่อลักพาตัวไปจากหน้าคอนโดในกรุงพนมเปญเมื่อเย็นวันที่ 4 มิ.ย. ที่ผ่านมา

5 มิ.ย. 2563 แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล แถลงขอให้ทางกัมพูชาดำเนินการสืบสวนการหายตัวไปของวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ นักกิจกรรมวัย 37 ปี ที่ถูกบุคคลไม่ทราบชื่อลักพาตัวไปจากหน้าคอนโดในกรุงพนมเปญเมื่อเย็นวันที่ 4 มิ.ย. ที่ผ่านมา และตามหาตัวเขาอย่างเร่งด่วนเพื่อให้แน่ใจว่าเขาปลอดภัย หากพบตัวเขา ต้องไม่ส่งกลับประเทศไทย เพราะเสี่ยงที่จะอันตราย หากเขาอยู่ในการควบคุมตัวของรัฐ ขอให้เป็นสถานที่ควบคุมตัวอย่างเป็นทางการ และต้องสามารถติดต่อทนายความอิสระและครอบครัวได้ทันที

จากรายงานข่าว ระบุว่าเมื่อวันที่ 4 มิ.ย. 2563 วันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ อายุ 37 ปี ผู้ลี้ภัยทางการเมืองชาวไทยที่พักอาศัยอยู่ประเทศกัมพูชาถูกอุ้มหายตัวไปจากหน้าคอนโดที่กรุงพนมเปญ เมื่อเวลา 17.54 น.ขณะเดินลงมาซื้อลูกชิ้นปิ้งหน้าคอนโด เดวิด กริฟฟิท ผู้อำนวยการ สำนักงานเลขาธิการ แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลแถลงว่า ทางการกัมพูชาต้องเร่งสืบสวนต่อข้อกล่าวหาที่ว่า วันเฉลิมถูกลักพาตัว และต้องสืบให้ทราบว่าเขาอยู่ที่ใด ส่วนทางการไทยต้องยืนยันว่าวันเฉลิมถูกจับตามคำร้องขอของตนหรือไม่

“จนกว่าจะมีข้อมูลที่ชัดเจนกว่านี้ ทางการกัมพูชาต้องดำเนินการเรื่องนี้โดยด่วนที่สุด หากพบตัวเขา ต้องไม่ส่งตัวกลับประเทศไทย เนื่องจากเสี่ยงที่จะถูกประหัตประหาร

“หากวันเฉลิมถูกควบคุมตัวอยู่ ทางการกัมพูชาต้องยืนยันว่า เขาอยู่ในการควบคุมของทหารหรือตำรวจ หากเขาอยู่ภายใต้การควบคุมตัวของรัฐ เราขอให้ทางการประกันว่า ได้มีการควบคุมตัวเขาในสถานที่ควบคุมตัวอย่างเป็นทางการ และอนุญาตให้เขาสามารถติดต่อทนายความอิสระ เข้าถึงบริการทางการแพทย์และติดต่อครอบครัวได้ทันที

“นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่พลเมืองไทยหายตัวไป หลังแสดงความเห็นทางการเมือง วันเฉลิมมักแสดงความเห็นผ่านโซเชียลมีเดีย การหายตัวไปอย่างกะทันหันของเขาในเหตุการณ์ที่รุนแรง เป็นเรื่องที่น่าตกใจอย่างยิ่ง”

ข้อมูลพื้นฐาน

วันเฉลิม นักกิจกรรมจากไทยในวัย 37 ปี อยู่ระหว่างลี้ภัยในกัมพูชา เพื่อนคนหนึ่งให้ข้อมูลว่า เขาถูกลักพาตัวเมื่อวันที่ 4 มิ.ย. 2563 หลังจากพูดคุยกับเขาทางโทรศัพท์ในเวลา 17.54 น. ช่วงที่วันเฉลิมลงมาจากห้องเพื่อซื้ออาหาร

เพื่อนของเขาบอกว่า การพูดคุยทางโทรศัพท์ยุติลงอย่างกระทันหัน โดยวันเฉลิมพูดเพียงว่า “หายใจไม่ออก” เมื่อเพื่อนโทรศัพท์ไปสอบถามที่อพาร์ทเมนท์อีก 30 นาทีต่อมา มีรายงานว่าพบกล้องวงจรปิดแสดงภาพรถยนต์เก๋งฮอนด้าไฮแลนเดอร์ ขับออกจากด้านนอกคอนโดมิเนียม โดยยังไม่ทราบว่าเขาอยู่ที่ใด

ในเฟซบุ๊กของวันเฉลิมระบุว่า เขาอยู่ระหว่างลี้ภัยเนื่องจากสนับสนุนประชาธิปไตย ทางการไทยได้ฟ้องคดีต่อเขา ส่วนใหญ่ตั้งแต่ปี 2561 เป็นความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดทางคอมพิวเตอร์ เขาถูกกล่าวหาว่าโพสต์ข้อความต่อต้านรัฐบาลในเฟซบุ๊กเพจ “กูต้องได้ 100 ล้านจากทักษิณแน่ ๆ” มีรายงานว่า ทางการไทยขอให้ทางการกัมพูชาส่งตัวเขาเป็นผู้ร้ายข้ามแดนในขณะนั้น ทั้งยังฟ้องคดีต่อเขาเนื่องจากเขาไม่มารายงานตัวตามประกาศในปี 2557 ซึ่งนักกิจกรรมและนักการเมืองหลายคนได้รับคำสั่งให้มารายงานตัว หลังการทำรัฐประหารในเดือนพฤษภาคมของปีนั้น ก่อนจะลี้ภัย วันเฉลิมทำงานเป็นเยาวชนนักเคลื่อนไหวด้านเอชไอวี เป็นผู้ดูแลงานภาคสนามด้านเอชไอวีของสมาคมฟ้าสีรุ้งแห่งประเทศไทย

ทางการไทยได้ร้องขอมาเป็นเวลานาน ให้ประเทศเพื่อนบ้านส่งตัวนักกิจกรรมจากไทยเป็นผู้ร้ายข้ามแดน แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลกังวลกับความปลอดภัยของผู้ลี้ภัยชาวไทยในประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งทางการไทยขอให้ส่งตัวกลับมา ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา นักกิจกรรมจากไทยและนักการเมืองฝ่ายค้านอย่างน้อยแปดคน หายตัวไปหรือถูกสังหารในลาวและเวียดนาม รวมทั้งผู้จัดรายการออกอากาศระหว่างลี้ภัยเพื่อต่อต้านรัฐบาลหรือราชวงศ์ ทางการไทยได้ร้องขออย่างต่อเนื่องให้ส่งตัวนักกิจกรรมทั้งแปดคนเป็นผู้ร้ายข้ามแดน โดยอ้างว่าการออกอากาศรายการที่เผยแพร่มายังประเทศไทยของพวกเขา เป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคง

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลยังกังวลว่า ประเทศเพื่อนบ้านรวมทั้งรัฐบาลลาวและเวียดนาม ไม่ได้ดำเนินการตรวจสอบเพื่อดูแลให้มีการสอบสวนอย่างเหมาะสมต่อรูปแบบการลักพาตัวพลเมืองไทยโดยคนร้ายไม่ทราบฝ่าย โดยทางการไทยร้องขอให้ส่งบุคคลเหล่านี้เพื่อมาเข้ารับการพิจารณาคดีหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ

บุคคลเหล่านี้ประกอบด้วย อิทธิพล สุขแป้นซึ่งหายตัวไปเมื่อเดือน มิ.ย. 2559 วุฒิพงศ์ กชธรรมคุณ หรือโกตี๋ซึ่งหายตัวไป หลังถูกชายสวมไอ้โม่งที่พูดไทยได้ลักพาตัวไปเมื่อเดือน ก.ค. 2560 (ซึ่งทางการลาวยืนยันว่ามีการลักพาตัวจริง แต่ไม่ได้สอบสวน) สุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ ซึ่งหายตัวไปหลังถูกลักพาตัวในเวียงจันทน์เมื่อเดือน ธ.ค. 2561 พร้อมกับชัชชาญ บุปผาวัลย์ และไกรเดช ลือเลิศ ซึ่งต่อมามีการพบศพของพวกเขาลอยอยู่ในแม่น้ำโขงฝั่งประเทศไทยเมื่อเดือน ธ.ค. 2561