การระดมทุนสาธารณะ (Crowdfunding) กับความสมานฉันท์: สหภาพแรงงานรถไฟฝรั่งเศส สามารถประท้วงนัดหยุดงานยาวนานเป็นประวัติการณ์ได้อย่างไร? | ที่มาภาพ: France 24

จนถึงเมื่อช่วงปลายปี 2019 การนัดหยุดงานประท้วงแผนปฏิรูปเงินบำนาญของรัฐบาลฝรั่งเศส ได้ดำเนินการมาอย่างยาวนานที่สุดในรอบ 30 ปี ผู้ประท้วงจัดการอย่างไรหลังไม่ได้รับค่าจ้างมาเกือบ 4 สัปดาห์

ก่อนวันขึ้นปีใหม่ 2020 พนักงานรถไฟและพนักงานขนส่งมวลชนฝรั่งเศสนัดหยุดงานยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์ของประเทศ เพราะครั้งล่าสุดที่พนักงานบริษัทรถไฟแห่งชาติ SNCF หยุดงานประท้วงเกิดขึ้นเมื่อเดือนธันวาคม ปี 1986 ในฤดูหนาว และพนักงานกลับมาทำงานในวันที่ 15 ม.ค. 1987 นับเป็นเวลา 28 วัน

ทั้งรัฐบาลและสหภาพแรงงานต่างไม่ถอย การนัดหยุดงาน ณ วันนี้จึงทุบสถิติเก่าลง จนทำให้คนงานต้องหาวิธีรับมือ

“คนงานกำลังเสียรายได้ มีการเตรียมการและสำรองเงินไว้ล่วงหน้า แต่มันก็ยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคนที่มีเงินเดือนต่ำ” Fabien Dumas เลขาธิการของสหภาพแรงงานรถไฟ SUD กล่าว สหภาพแรงงานรถไฟ SUD เป็นหนึ่งในสหภาพแรงงานระดับนำเช่นเดียวกับสมาพันธ์แรงงานปีกซ้าย คือ CGT  ยืนกรานว่าจะนัดหยุดงานจนกว่ารัฐบาลจะถอนแผนปฏิรูปเงินบำนาญ

และเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย พวกเขาจึงต้องอาศัยความสมานฉันท์ในแต่ละวัน การรวบรวมเงินบริจาคจึงเป็นภาพปกติที่เจอในที่ชุมนุมประท้วง  แต่การระดมทุนได้เป็นจำนวนมากมาจากระบบออนไลน์ แคมเปญระดมทุนสาธารณะ (Crowd funding) ของสหภาพแรงงานรถไฟ SUD ได้เงินบริจาคกว่า 43,000 ยูโร สหภาพแรงงานอื่น ๆ รวมถึงสมาพันธ์แรงงานประชาธิปไตย (CFDT) และ UNSA ก็แคมเปญระดมทุนแบบเดียวกัน

ล่าสุด การระดมทุนที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดมาจากสมาชิกของสมาพันธ์แรงงาน CGT คือ สหภาพแรงงานสารสนเทศและการสื่อสาร (InfoTCom) ซึ่งได้เงินบริจาคกว่า 1.5 ล้านยูโร

“กองทุนสมานฉันท์” นี้จัดตั้งขึ้นครั้งแรกในปี 2016 เพื่อใช้ประท้วงการปฏิรูปกฎหมายแรงงานในสมัยประธานาธิบดี François Hollande ซึ่งได้มาเกือบ 1.9 ล้านยูโร ปัจจุบันถูกนำมาใช้ระดมทุนให้คนงานนัดหยุดงานประท้วงแผนปฏิรูปเงินบำนาญ และได้มากกว่า 1.2 ล้านยูโร

เงินส่วนใหญ่ได้จัดสรรให้คนงานที่ปักหลักชุมนุม  Romain Altmann เลขาธิการสหภาพแรงงานสารสนเทศและการสื่อสาร กล่าวว่า เงินถูกจัดสรรไปตาม “หลักเกณฑ์ที่คนงานและสหภาพแรงงานได้กำหนดไว้” ในเพจระดมทุนสาธารณะ ระบุว่า ได้จัดสรรเงินให้แก่คนงานที่นัดหยุดงานตั้งแต่ปี 2016 เป็นเงิน 1 ล้านยูโรเท่านั้น ซึ่งทางสหภาพแรงงานดังกล่าวได้จัดพิมพ์รายงานปี 2017 ว่า จำนวนเงินทุนทั้งหมดที่ได้รับบริจาคตรงกับเงินที่จัดสรร

เมื่อวันที่ 24 ธ.ค.2019 ที่ผ่านมา สหภาพแรงงานดังกล่าวได้จัดสรรเงินจำนวน 250,000 ยูโรแก่พนักงานขนส่งของปารีส (RATP) (ยกเว้นรถไฟใต้ดินปารีสสองสายคือ - สายคนขับ 1 และ 14 เพราะปิดกิจการหรือเดินรถตามตารางเวลาที่จำกัดนับตั้งแต่เริ่มประท้วงเมื่อวันที่ 5 ธ.ค. 2019)

เช็คค่าจ้างว่างเปล่าและกองทุนนัดหยุดงานมีน้อย

ความพยายามระดมทุนสาธารณะเป็นสิ่งสำคัญยิ่งสำหรับคนงานที่นัดหยุดงานเพราะสหภาพแรงงานฝรั่งเศสส่วนใหญ่ไม่มีกองทุนนัดหยุดงานอย่างเป็นทางการ สมาพันธ์แรงงานประชาธิปไตย (CFDT)  ซึ่งเป็นสหภาพที่ใหญ่ที่สุดของฝรั่งเศส (และใหญ่เป็นอันดับสี่ของพนักงานรถไฟทั้งหมด) ภูมิใจว่าเป็นสหภาพแรงงานแห่งเดียวในประเทศที่มีกองทุนนัดหยุดงาน สมาชิกจะสมทบเงินเข้ากองทุน ซึ่งกองทุนจะจ่ายให้สมาชิกที่นัดหยุดงาน 7 ยูโรต่อชั่วโมงในระหว่างที่พวกเขาปักหลักชุมนุมอยู่

ในขณะที่ค่าแรงขั้นต่ำของฝรั่งเศสปัจจุบันอยู่ที่ 10 ยูโรต่อชั่วโมง ค่าชดเชยนัดหยุดงานรายชั่วโมงนี้สนับสนุนพนักงานที่นัดหยุดงาน กองทุนของสมาพันธ์ CFDT ยังช่วยเหลือการฟ้องร้องคดีกฎหมายแรงงานต่อนายจ้าง ซึ่งมีกว่า 100 ล้านยูโรจากข้อมูลของเจ้าหน้าที่สหภาพแรงงานซึ่งไม่ขอเอ่ยนาม

อย่างไรก็ตาม เจ้าหน้าที่สมาพันธ์แรงงาน CFDT ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว FRANCE 24 ว่า เทศกาลปีใหม่ถือเป็นวันหยุดที่ยากลำบากของคนงานนัดหยุดงาน

“พวกเขาต่างรู้ดีว่างานนี้จะกระทบรายได้ของพวกเขา” และกังวลว่าคนงานบางคนจะ “กินถั่วกระป๋อง” แทนอาหารวันหยุดแบบดั้งเดิม

ผู้นำสหภาพแรงงานคนอื่น ๆ กังวลว่า พนักงานรถไฟ SNCF ที่หยุดงานตั้งแต่วันที่ 5 ธ.ค. 2019 สูญเสียรายได้ไปทั้งเดือน เจ้าหน้าที่สหภาพแรงงานรถไฟ SUDl บอกกับสำนักข่าว Franceinfo ว่า คนงานขนส่งมวลชนปารีส (RATP) จะถูกตัดค่าจ้างในปลายเดือนมกราคมนี้

การเสียรายได้ดังกล่าว ก็มีการชดเชยบางส่วนด้วยเงินเดือน “เดือนที่ 13” ซึ่งคนงานฝรั่งเศสบางคนได้รับจากการมีข้อตกลงสภาพการจ้างร่วมกับนายจ้าง ตัวอย่างเช่น พนักงานขนส่ง RATP ได้รับเงินเดือนดังกล่าวเมื่อสิ้นเดือนพฤศจิกายนก่อนการนัดหยุดงาน พนักงานรถไฟบริษัท SNCF ได้รับโบนัสปลายปีไปเมื่อช่วงกลางเดือน ธ.ค. 2019

คนงานบางคนตัดสินใจกลับไปทำงาน

แม้จะได้รับความสมานฉันท์อย่างกว้างขวาง แต่คนงานที่นัดหยุดงานส่วนใหญ่ต้องอยู่ด้วยตัวเอง

“คนงานนัดหยุดงานก็ทำสิ่งที่คนฝรั่งเศสทุกคนทำเมื่อเข้าตาจนในช่วงปลายเดือน ธ.ค.” Thierry Babec เลขาธิการของสหภาพแรงงาน Unsa-RATP กล่าวว่า “พวกเขาบางคนคิดกู้เงินหรือตัดเงินเบิกเกินบัญชี” เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในช่วงนัดหยุดงาน

บางคนก็จะกลับไปทำงาน ที่สหภาพแรงงาน SNCF ส่วนแบ่งของพนักงานที่นัดหยุดงานลดลงจาก 55% เมื่อวันที่ 5 ธ.ค. 2019 เหลือเพียง 8.5% คนงานหยุดงานน้อยกว่า 39% เมื่อเทียบกับช่วงเริ่มต้นหยุดงานกัน 87%

คนงานกล่าวกับ FRANCE 24 ในการเดินขบวนประท้วงที่ปารีสเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา คนงานรถไฟคนหนึ่งยอมรับว่า“เพื่อนบางคนจะกลับไปทำงาน แต่พวกเขาบอกว่าจะกลับมาประท้วงภายหลัง แค่หยุดชั่วคราว”  อย่างไรก็ตาม ได้มีการเรียกชุมนุมประท้วงระดับชาติอีกครั้งในเมื่อวันที่ 9 ม.ค. 2020 นี้

“ในระหว่างนี้ เป็นที่เข้าใจได้ว่าทำไมคนจำนวนมากถึงกลับไปทำงาน ทั้ง ๆ ที่การระดมทุนสาธารณะประสบความสำเร็จ เพราะหากจ่ายเต็มจำนวนค่าจ้างให้คนงานที่นัดหยุดงาน เงินบริจาคเป็นเงินจำนวนเล็กน้อยมากเมื่อเทียบกับค่าจ้างที่หายไป ซึ่งอยู่ที่วันละ 60-100 ยูโร” โฆษกสมาพันธ์ CGT กล่าว

ความสมานฉันท์จากทั่วประเทศที่น่าประทับใจ

Altmann จากสหภาพแรงงานสารสนเทศฯ ย้ำว่า “เงินบริจาคจากกองทุนสมานฉันท์นี้มาจากผู้บริจาค “ซึ่งไม่สามารถหยุดงานได้ด้วยเหตุผลทางการเงิน เช่น เป็นคนงานหญิงทำงานพาร์ทไทม์ หรือเป็นบำนาญ”

Altmann กล่าวว่า แม้ว่าจำนวนเงินที่ได้รวบรวมมาเป็นเหมือน “การทิ้งเงินลงในมหาสมุทร” เมื่อเทียบกับค่าจ้างของคนงานที่เสียไปในระหว่างนัดหยุดงาน แต่เงินนี้สะท้อนถึงความสมานฉันท์อันน่าทึ่งที่มาจากทั่วประเทศ เขายอมรับว่า เงินบริจาคอาจเป็นเชิง “สัญลักษณ์” เพราะแท้จริงนั้น คนงานนัดหยุดงานเสียรายได้ไป “หลายสิบล้านยูโร”  

แปลและเรียบเรียงจาก
https://www.france24.com/en/20191229-crowdfunding-and-solidarity-how-french-rail-workers-sustain-a-month-long-strike