ข้อเสนอแนะ กสม.

สรุปผลการพิจารณา

1. คณะรัฐมนตรีควรดำเนินการแก้ไข ปรับปรุงกฎหมาย กฎ ระเบียบ หรือคำสั่งใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองแรงงานในภาคเอกชนให้ครอบคลุมไปถึงการคุ้มครองสิทธิของผู้ติดเชื้อเอชไอวีในโลกแห่งการทำงาน ไม่ว่าจะเป็นผู้แสวงหางานทำที่ยังมิได้อยู่ในฐานะลูกจ้าง และผู้มีฐานะเป็นลูกจ้างตามกฎหมายคุ้มครองแรงงานและกฎหมายอื่นตั้งแต่กระบวนการพิจารณารับเข้าทำงาน การกำหนดเงื่อนไขในการจ้างงาน การเลื่อนตำแหน่ง และการสิ้นสุดการจ้าง เพื่อให้ผู้ติดเชื้อเอชไอวีมีสิทธิและโอกาสเท่าเทียมกับบุคคลอื่น โดยควรนำเอาแนวปฏิบัติระหว่างประเทศว่าด้วยเชื้อเอชไอวี/เอดส์ กับสิทธิมนุษยชน ในส่วนที่เกี่ยวข้องมาเป็นแนวทางในการดำเนินการ

1. กระบวนการแก้ไขกฎหมายจะต้องมีการศึกษาอย่างรอบคอบ เพื่อให้มีการพัฒนา มีความสงบเรียบร้อย มีความเป็นธรรม ลดผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น และสามารถบังคับใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมทั้งให้มีการคุ้มครองและได้รับสิทธิที่เหมาะสม

2. รง. ได้จัดตั้งคณะทำงานเพื่อพิจารณาแก้ไข ปรับปรุงกฎหมาย กฎ ระเบียบ หรือคำสั่งใด ๆ เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว โดยคณะทำงานได้ศึกษากฎหมายและแนวปฏิบัติระหว่างประเทศว่าด้วยเชื้อเอชไอวี/เอดส์กับสิทธิมนุษยชน และข้อเสนอแนะขององค์การแรงงานระหว่างประเทศในส่วนที่เกี่ยวข้องมาเป็นแนวทางในการดำเนินการ

3. คณะทำงานฯ ได้ปรับปรุงแบบตรวจสอบ (Check List) ของพนักงานตรวจแรงงานให้มีการตรวจสอบการละเมิดสิทธิลูกจ้างผู้ติดเชื้อเอชไอวี และให้มีการพิจารณาปรับปรุงพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ให้คุ้มครองสิทธิและไม่มีการเลือกปฏิบัติต่อลูกจ้างผู้ติดเชื้อเอชไอวีและเอดส์ เพื่อเป็นกลไกในการส่งเสริม ติดตาม และประเมินผลให้ชัดเจนยิ่งขึ้นต่อไป

4. รง. ได้ออกประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง การป้องกันและบริหารจัดการด้านเอดส์ในสถานประกอบกิจการแล้ว เมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2563 และได้ส่งให้หน่วยปฏิบัติทั่วประเทศใช้ในการส่งเสริมให้สถานประกอบกิจการนำไปปฏิบัติ รวมทั้งได้เผยแพร่ผ่านระบบเทคโนโลยีสารสนเทศของกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแล้ว

2. คณะรัฐมนตรีควรมีการจัดตั้งกลไกการคุ้มครองและตรวจสอบการเลือกปฏิบัติต่อผู้ติดเชื้อเอชไอวีในโลกแห่งการทำงาน เพื่อทำหน้าที่รับเรื่องร้องเรียน ตรวจสอบ และดำเนินการให้มีการเยียวยาผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ถูกเลือกปฏิบัติ อันจะทำให้เกิดการบังคับใช้กฎหมายคุ้มครองสิทธิผู้ติดเชื้อเอชไอวีอย่างมีประสิทธิภาพ

1. รง. ได้มีหนังสือถึงหน่วยปฏิบัติทั่วประเทศ กำชับและติดตามให้มีการส่งเสริมสถานประกอบกิจการปฏิบัติตามประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง แนวทางการป้องกันและบริหารจัดการด้านเอดส์และวัณโรคในสถานประกอบกิจการ ลงวันที่ 25 กรกฎาคม 2555 ตามแผนการส่งเสริมสวัสดิการนอกเหนือกฎหมาย เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงานอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งได้มีการประชาสัมพันธ์ให้นายจ้างทราบเกี่ยวกับพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 เพื่อมิให้นายจ้างเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการติดเชื้อเอชไอวีของลูกจ้าง โดยไม่ได้รับความยินยอมจากลูกจ้าง หากละเมิดจะได้รับโทษตามที่กฎหมายกำหนด

2. รง. ได้ร่วมมือกับกรมควบคุมโรคและสมาคมแนวร่วมธุรกิจไทยต้านภัยเอดส์ในการส่งเสริมให้สถานประกอบกิจการดำเนินการตามมาตรฐาน ASO Thailand เพื่อมิให้การเลือกปฏิบัติกับแรงงานผู้ติดเชื้อเอชไอวีมาอย่างต่อเนื่อง และได้เข้าร่วมโครงการ Thailand Partnership For Zero Discrimination Costed Operational Plan โดยโครงการนี้จะให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและแก้ไขปัญหาด้านเอดส์เสนอโครงการเพื่อแก้ไขปัญหาการตีตราและเลือกปฏิบัติกับผู้ติดเชื้อเอชไอวี ซึ่ง รง. ได้เสนอโครงการอบรมพนักงานตรวจแรงงานให้มีความรู้ด้านเอดส์ รวมถึงมาตรฐาน ASO Thailand ด้วยแล้ว

3. สธ. มีกลไกในการดำเนินการตามข้อเสนอแนะ ดังนี้

3.1 ด้านการคุ้มครองเยียวยาผู้ติดเชื้อเอชไอวี โดยได้วางแผนการดำเนินงานด้านการป้องกันและดูแลรักษา ซึ่งประเทศไทยมียุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการยุติปัญหาเอดส์ กำหนดแผนระยะยาวตั้งแต่ปี 2560 – 2573 โดยมีเป้าหมายที่จะยุติปัญหาเอดส์เป็นประเทศแรกในปี 2573

3.2 ด้านการป้องกัน ดังนี้

3.2.1 สำรวจทัศนคติของประชาชนทั่วไปเกี่ยวกับผู้ติดเชื้อเอชไอวีทุก ๆ 5 ปี

3.2.2 มีแนวปฏิบัติแห่งชาติว่าด้วยการป้องกันและการบริหารจัดการด้านเอดส์ในสถานที่ทำงานซึ่งประกาศใช้ในปี 2552

3.3 ด้านการเฝ้าระวังมีคณะอนุกรรมการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิด้านเอดส์ มีหน้าที่ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิด้านเอดส์ โดยรับเรื่องร้องเรียนกรณีประชาชนถูกบริษัทปฏิเสธการรับผู้ติดเชื้อเอชไอวีเข้าทำงาน และส่งเสริมทำความเข้าใจกับบริษัทถึงสถานการณ์เอดส์ในปัจจุบัน