เผยจากแผนผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวปี 2564/2565 ที่ไทยจะปลูกข้าว 60 ล้านไร่ ต้องใช้ใช้เมล็ดพันธุ์รวม 900,000 ตัน ในจำนวนนี้กรมการข้าวจำเป็นต้องจัดหาเมล็ดพันธุ์ให้เกษตรกรจำนวนทั้งสิ้นกว่า 500,000 ตัน

ช่วงกลางเดือน มิ.ย. 2564 สำนักข่าวอินโฟเควสท์ รายงานว่านายประภัตร โพธสุธน รมช.เกษตรและสหกรณ์ กล่าวภายหลังเป็นประธานการประชุมหารือแผนผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ปี2564/2565 ว่า แผนปลูกข้าวของกรมการข้าวนั้นได้ประกาศไปทั้งสิ้นจำนวน 60 ล้านไร่ โดยตามหลักแล้วต้องใช้เมล็ดพันธุ์ 15 กิโลกรัมต่อ 1 ไร่ รวมใช้เมล็ดพันธุ์ 900,000 ตันโดยประมาณ มีกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ที่สำคัญ แบ่งเป็น 5 ชนิด 1.ข้าวหอมมะลิ ตามแผนจะผลักดันให้มีการเพาะปลูก 27 ล้านไร่ ใช้เมล็ดพันธุ์ 450,000 ตัน 2.ข้าวหอมไทย ตามแผนจะผลักดันให้เพาะปลูกทั้งสิ้น 1.6 ล้านไร่ ใช้เมล็ดพันธุ์ 24,000 ตัน 3.ข้าวขาวชนิดพื้นนุ่ม ตามแผนจะผลักดันให้เพาะปลูก 2 ล้านไร่ ใช้เมล็ดพันธุ์ 30,000 ตัน 4.ข้าวขาวชนิดพื้นแข็ง ตามแผนจะผลักดันให้เพาะปลูก 17 ล้านไร่ ใช้เมล็ดพันธุ์ 205,000 ตัน และ 5.ข้าวเหนียว ตามแผนจะผลักดันให้เพาะปลูก 17 ล้านไร่ ใช้เมล็ดพันธุ์ 205,000 ตัน

ทั้งนี้ กรมการข้าวจำเป็นต้องจัดหาเมล็ดพันธุ์ให้เกษตรกรจำนวนทั้งสิ้นกว่า 500,000 ตัน แบ่งเป็น กรมการข้าวผลิตได้ในปี 2565 ประมาณ 100,000 ตัน ศูนย์ข้าวชุมชนมีกำลังการผลิตได้ 110,000 ตัน สหกรณ์ต่างๆ มีกำลังการผลิตได้ รวม 30,000 ตัน ทำให้สมาคมพ่อค้า ผู้ผลิตและรวบรวมเมล็ดพันธุ์ต้องหาเพิ่มเติมอีก 260,000 ตัน

สำหรับแผนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวนั้นเป็นเรื่องหลักที่ต้องใช้ความร่วมมือจากทุกภาคส่วนให้เข้ามามีส่วนร่วมในการวางแผน เพื่อให้เกิดเป็นกรอบการทำงานที่ชัดเจน ซึ่งตามโครงสร้างนั้น กองวิจัยและพัฒนาข้าว กรมการข้าวจะเป็นผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์คัด และเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์หลัก โดยมีอัตราส่วนการผลิตอยู่ที่ 1 ต่อ 10 และจะนำเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์หลักส่งมอบให้กองเมล็ดพันธุ์ กรมการข้าว นำไปผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์ขยาย โดยมีอัตราส่วนการผลิตอยู่ที่ 1 ต่อ 40 หลังจากนั้นศูนย์ข้าวชุมชน สหกรณ์ต่างๆ และสมาคมพ่อค้า ผู้ผลิตและรวบรวมเมล็ดพันธุ์ จะมารับเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์ขยายไปทำการผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์จำหน่ายต่อไป

โดยตนเองเตรียมหารือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อออกระเบียบบังคับอย่างชัดเจน ในเรื่องของเมล็ดพันธุ์ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ โดยผู้ที่ทำเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์จำหน่ายนั้น จะต้องแสดงหลักฐานว่าได้รับเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์ขยายจากกรมการข้าวให้ชัดเจน เพื่อให้สามารถตรวจสอบย้อนหลังได้ เมื่อเกิดความเสียหายจากเมล็ดพันธุ์ในบรรจุภัณฑ์จะได้มีผู้รับผิดชอบอย่างชัดเจน รวมถึงสามารถควบคุมราคากลางใหเป็นมาตรฐานทั่วประเทศ