จากปัญหางบประมาณประเทศทำแบบหนึ่ง งบประมาณของท้องถิ่นทำในอีกโมเดลหนึ่ง จึงเกิดแพลตฟอร์ม Nextgov ที่เป็นระบบเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการบริหารงบประมาณเชิงพื้นที่ และ Convergov หรือระบบจัดทำแผนพัฒนาและการจัดทำคำของบประมาณระดับพื้นที่ที่มีจุดเด่นคือสามารถเชื่อมต่อให้ใช้งานร่วมกับระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เดิมที่หน่วยงานต่างๆ ใช้อยู่ตามวัตถุประสงค์เฉพาะของหน่วยงานนั้นๆ

เมื่อช่วงต้นเดือน ก.ย. 2565 แผนงานการพัฒนาภูมิภาคและจังหวัด 4.0 (SIP4.0) นำเสนอรายงานพิเศษระบุว่า “งบประมาณประเทศทำแบบหนึ่ง งบประมาณของท้องถิ่นทำในอีกโมเดลหนึ่ง การทำให้สองโมเดลนี้มาคุยกันได้ คือเป้าหมายสำคัญของงานชิ้นนี้ นั่นจึงเป็นที่มาของการพัฒนาแพลตฟอร์ม Nextgov ที่เป็นระบบเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการบริหารงบประมาณเชิงพื้นที่ และ Convergov หรือระบบจัดทำแผนพัฒนาและการจัดทำคำของบประมาณระดับพื้นที่ที่มีจุดเด่นคือสามารถเชื่อมต่อให้ใช้งานร่วมกับระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เดิมที่หน่วยงานต่างๆใช้อยู่ตามวัตถุประสงค์เฉพาะของหน่วยงานนั้นๆ” คุณกฤษณา ประกอบชีพ จากสมาคมเครือข่ายไอซีทีเพื่อการพัฒนาสังคม กล่าวถึงจุดประสงค์ในการพัฒนาแพลตฟอร์มทั้งสองในช่วงปี 2563 - 2564

ดังนั้น เพื่อให้เกิดการนำแพลตฟอร์มทั้งสองไปทดลองใช้กับข้อมูลจริงและการปฏิบัติงานจริง รวมถึงการสื่อสารกับหน่วยงานทั้งในส่วนกลางและในระดับพื้นที่ จึงเป็นที่มาของโครงการนำร่องระบบเทคโนโลยีเพื่อการบริหารจัดการงบประมาณเชิงพื้นที่ ที่ดำเนินการโดยสมาคมเครือข่ายไอซีทีเพื่อการพัฒนาสังคม ภายใต้การสนับสนุนของแผนงานการพัฒนาภูมิภาคและจังหวัด 4.0 (SIP4.0)

ตลอด 1 ปีของการดำเนินการ (พ.ศ.2564-2565) มีทั้งการทดสอบระบบและการอบรมการใช้งานให้กับหน่วยงานส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น ของจังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดนครนายก มากกว่า 200 แห่ง สิ่งที่สร้างความประทับใจให้กับผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ ที่ร่วมในการทดสอบระบบก็คือ แพลตฟอร์มนี้สามารถทำให้ข้อมูลต่างๆ ที่จัดทำหรือนำเข้าด้วยระบบเดิม ทั้ง e-budgeting ของสำนักงบประมาณ e-GP และ GF-MIS ของกรมบัญชีกลาง รวมถึง e-LAAS และ SOLA ของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น ได้รู้จักและเชื่อมต่อข้อมูลถึงกันได้ ทำให้ผู้ปฏิบัติงานสามารถทำงานตาม Format หรือข้อกำหนดของหน่วยงานเหล่านี้ได้พร้อมกันโดยใช้เพียง Platform เดียว

“แต่เดิมนั้น เจ้าหน้าที่ของ อบต. จะต้องทำงานกับระบบข้อมูลอย่างน้อย 3 ระบบ ทั้ง e-LASS e-Plan และระบบจัดซื้อจัดจ้างงานภาครัฐ (e-GP) แต่แพลตฟอร์มใหม่นี้สามารถที่จะรวมทุกระบบเข้ามาใช้ด้วยกันได้ค่ะ ทำให้เราทำงานเพียงครั้งเดียว ข้อมูลก็จะถูกส่งระหว่างแต่ละระบบโดยอัตโนมัติ” คุณพัสตร์รดา ดาแย้ม นักวิเคราะห์นโยบายและแผน สำนักงานปลัด อบต.สาริกา จ.นครนายก กล่าวในฐานะผู้ปฏิบัติงาน

“นอกจากลดระยะเวลาในการทำข้อมูล ที่บางเรื่องอาจต้องใช้เวลา 3-4 วัน ให้เหลือเพียง 1-2 วันแล้ว แพลตฟอร์มนี้ยังออกแบบให้ใช้งานได้ง่าย ใช้คนน้อย และเน้นการทำงานในขั้นตอนเดียว ซึ่งช่วยลดความผิดพลาดที่เกิดจากคน ได้เป็นอย่างดี” คุณกนกจิตร โชติสวัสดิ์ ผู้อำนวยการกองคลัง อบต.โคกกรวด จ.นครนายก ได้ให้ความเห็นในฐานะผู้บริหารงบประมาณของหน่วยงานในระดับพื้นที่

และนอกจากการพิสูจน์ประสิทธิภาพ Nextgov และ Convergov ในพื้นที่จริงแล้ว โครงการวิจัยยังมีการพัฒนาในส่วน Mobile Application เพื่อรองรับการบริหารจัดการข้อมูลให้กับภาคประชาชนอีกด้วย ซึ่งจะช่วยให้ประชาชนในพื้นที่สามารถติดตามความก้าวหน้าโครงการหรือการใช้จ่ายงบประมาณของ อปท. ในโครงการต่างๆ ผ่านมือถือของตนเอง นอกจากนี้ในอนาคตจะมีการเพิ่มหัวข้อใหม่ๆ เข้ามาอีก เช่น การเปิดให้แสดงความคิดเห็นหรือลงมติเกี่ยวกับโครงการต่างๆ รวมถึงมีช่องทางแจ้งความประสงค์การขอรับสวัสดิการแห่งรัฐต่างๆ ตามกฎหมาย และเป็นช่องทางสื่อสารข้อมูลเพื่อประชาสัมพันธ์ หรือการแจ้งเตือนเหตุการณ์ฉุกเฉิน ได้อีกด้วย

อย่างไรก็ตาม การจะนำงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ได้จริง ต้องอาศัยการยอมรับและการผลักดันอย่างจริงจังจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งคุณกฤษณา กล่าวว่า กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น ได้ส่งทีมงานมาร่วมลงพื้นที่ สังเกตการณ์และให้ข้อคิดเห็นตลอดการดำเนินโครงการฯ นอกจากนี้ทีมวิจัยยังนำผลงานวิจัยไปเสนอกับคณะกรรมการยกร่างแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ฉบับที่ 13 หมุดหมายที่ 8 และได้รับการบรรจุเป็น Flagship Project แล้ว

“การนำแพลตฟอร์มนี้ไปใช้กับระบบราชการ นอกจากจะทำให้หน่วยงานในพื้นที่ มีระบบการบริหารจัดการงบประมาณที่มีประสิทธิภาพขึ้นแล้ว หน่วยงานในส่วนกลางทั้งกระทรวงมหาดไทย สภาพัฒน์ฯ และหน่วยงานอื่นๆ ยังสามารถเข้าถึงข้อมูลในระดับพื้นที่ได้อย่างถูกต้องและรวดเร็ว ตรงนี้จะเป็นการพลิกโฉมการบริหารของภาครัฐอย่างแท้จริง”คุณกฤษณา กล่าวสรุป