รายงานสำรวจมาตรฐานการเรียนรู้ของวัยรุ่นทั่วโลก ชี้ว่าทักษะด้านคณิตศาสตร์และทักษะการอ่านของวัยรุ่นอายุ 15 ปี ในหลายสิบประเทศทั่วโลก ลดลงไปอยู่ที่ระดับต่ำสุดอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน | ที่มาภาพ: GreatSchools

VOA รายงานเมื่อช่วงต้นเดือน ธ.ค. 2566 ว่ารายงานสำรวจมาตรฐานการเรียนรู้ของวัยรุ่นทั่วโลก ชี้ว่า ทักษะด้านคณิตศาสตร์และทักษะการอ่านของวัยรุ่นอายุ 15 ปี ในหลายสิบประเทศทั่วโลก ลดลงไปอยู่ที่ระดับต่ำสุดอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน

รายงานที่จัดทำโดยองค์กรเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา หรือ โออีซีดี (Organisation for Economic Cooperation and Development) ซึ่งเผยแพร่ในวันอังคาร ชี้ว่า การระบาดของโควิด-19 ที่ทำให้โรงเรียนในหลายประเทศต้องปิดการเรียนการสอนเป็นเวลาหลายวันนั้น เป็นเพียงส่วนหนึ่งของปัญหานี้เท่านั้น

โออีซีดี ระบุว่า จากการทดสอบระดับความรู้ทางคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน ของเด็กนักเรียนวัย 15 ปี เกือบ 700,000 คน ในประเทศสมาชิกโออีซีดี 38 ประเทศ และประเทศที่ไม่ใช่สมาชิกอีก 44 ประเทศ โดยใช้เวลาราวสองชั่วโมงเมื่อปีที่แล้ว พบว่า ระดับความรู้ดังกล่าวลดลงมากที่สุดเท่าที่เคยทำการทดสอบลักษณะนี้มาตั้งแต่ปี 2000

กล่าวคือ เมื่อเทียบกับการทดสอบครั้งที่แล้วเมื่อปี 2018 พบว่า ทักษะการอ่านของนักเรียนลดลงราว 10 จุดโดยเฉลี่ย และทักษะด้านคณิตศาสตร์ลดลงราว 15 จุดซึ่งเทียบได้กับการสูญเสียเวลาการเรียนรู้ไปราว 9 เดือน

ที่ผ่านมา การทดสอบของโออีซีดีถูกนำไปใช้ในการจัดทำนโยบายด้านการศึกษาของหลายประเทศ โดยการทดสอบครั้งล่าสุดพบว่า วัยรุ่นราว 1 ใน 4 มีคะแนนด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน ในระดับต่ำ ซึ่งหมายความว่า ไม่สามารถถอดสมการคณิตศาสตร์ หรือถอดความหมายของสิ่งที่อ่าน แบบง่าย ๆ ได้

แอนเดรียส ชไลเชอร์ ผอ.ด้านการศึกษาของโออีซีดี กล่าวว่า "โควิดอาจมีส่วนในเรื่องนี้แต่จะไม่ให้ค่ามากเกินไป" และ "มีปัจจัยเชิงโครงสร้างอื่น ๆ และอาจถือว่าเป็นผลกระทบในระยะยาวต่อระบบการศึกษาที่ผู้จัดทำนโยบายควรนำไปพิจารณาอย่างจริงจัง"

โออีซีดี เผยว่า แม้ว่าครึ่งหนึ่งของวัยรุ่น 81 ประเทศที่ทำการสำรวจในครั้งนี้ล้วนมีผลคะแนนลดลง แต่เยอรมนี ไอซ์แลนด์ เนเธอร์แลนด์ และนอร์เวย์ คือกลุ่มประเทศพัฒนาแล้วที่มีคะแนนด้านคณิตศาสตร์ลดลงมากที่สุด

รายงานพบด้วยว่า ผลคะแนนที่ต่ำอาจมีความเชื่อมโยงกับอัตราการใช้โทรศัพท์มือถือในระดับสูง รวมทั้งเชื่อมโยงกับปัญหาขาดแคลนคุณครู

ในทางกลับกัน ประเทศที่สามารถจัดหาทรัพยากรพิเศษเพื่อสนับสนุนการทำงานของครูในช่วงการระบาดของโควิดได้นั้นมักมีคะแนนการสอบดีกว่าด้วย

โออีซีดี ระบุว่า สิงคโปร์ คือประเทศที่นักเรียนมีผลการทดสอบดีที่สุดทั้งในด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน โดยมีคะแนนเฉลี่ยนำหน้าประเทศอื่นราว 3-5 ปี

รองลงมาจากสิงคโปร์ คือ มาเก๊า ไต้หวัน ฮ่องกง ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ ที่ล้วนทำคะแนนได้สูงในด้านคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ ส่วนในด้านการอ่าน ไอร์แลนด์ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และไต้หวัน ล้วนทำคะแนนได้ดีที่สุด

ผลสอบ PISA เด็กไทย คะแนนต่ำสุดในรอบ 20 ปี ศธ.ตั้งคณะทำงานแก้ไข

Thai PBS รายงานว่าเป็นเรื่องใหญ่ในวงการศึกษาเมื่อการวัดผลความฉลาดรู้ของเด็กไทย ผ่านการสอบ PISA ปี 2022 ตกต่ำลงที่สุดในรอบ 20 ปี และมีคะแนนต่ำกว่าหลายประเทศในอาเซียน

สำหรับโปรแกรมประเมินสมรรถนะนักเรียนมาตรฐานสากล (Programme for International Student Assessment หรือ PISA) ริเริ่มโดยองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (Organisation for Economic Co-operation and Development หรือ OECD) เพื่อประเมินนักเรียนอายุ 15 ปี ในประเทศที่เข้าร่วม ปัจจุบันนี้มีประเทศจากทั่วโลกเข้าร่วมการสอบ 81 ประเทศ รวมนักเรียนกว่า 700,000 คน และไทยเป็น 1 ในผู้เข้าร่วมตั้งแต่ปี พ.ศ.2543

สำหรับข้อสอบจะวัดความฉลาดรู้ คือ มีความรู้แล้ว คิดวิเคราะห์ ปรับใช้กับโลกที่เปลี่ยนแปลงได้หรือไม่ ใน 3 ด้าน คือ ความฉลาดรู้ด้านการอ่าน ความฉลาดรู้ด้านคณิตศาสตร์ และความฉลาดรู้ด้านวิทยาศาสตร์

อดีตนักเรียนที่เคยเข้าสอบในปี พ.ศ.2558 เปิดเผยว่า ข้อมูลในข้อสอบไม่เคยมีในห้องเรียน ขณะที่หลายคนแม้จะไม่เคยผ่านสนามสอบ PISA แต่เห็นว่าการเรียนแบบท่องจำไม่ตอบโจทย์โลกในยุคปัจจุบันที่มุ่งเป้าไปที่ทักษะการตลาด การเทรดหุ้น ดิจิทัล และ AI

ข้อสอบของ PISA ถูกนำไปใช้เป็นเกณฑ์วัดประเมินทรัพยากรในประเทศต่าง ๆ เช่น World economic forum ทำให้ตลอดการสอบ 20 กว่าปี มีประเทศใหม่ ๆ เข้าร่วมมากขึ้น แต่สำหรับไทย เกือบจะยกเลิก หลังจากผลการสอบในปี 2558 คะแนนของไทยแย่ลง ผู้บริหารระดับสูงของกระทรวงศึกษาธิการ เคยถึงกับขู่ว่าจะไม่เข้าร่วมทดสอบหากผู้จัดสอบไม่อนุญาตให้ตรวจสอบความถูกต้องของการแปลภาษา และเรียกร้องไม่ให้เอาผลสอบของโรงเรียนขนาดเล็กมาคำนวณ

สำหรับคะแนนสอบในปี 2565 ในกลุ่ม 10 ประเทศที่ได้คะแนนมากที่สุด และมากกว่าค่าเฉลี่ย OECD คือ สิงคโปร์ มาเก๊า จีนไทเป ฮ่องกง ญี่ปุ่น และไทยไม่ได้แพ้แค่สิงคโปร์ แต่ในกลุ่มอาเซียน ไทยยังตามหลังเวียดนาม บรูไน และมาเลเซีย

อ.วิริยะ ฤาชัยพาณิชย์ นักวิชาการด้านการศึกษา กล่าวว่า 20 กว่าปีที่แล้วไม่มีใครรู้จักฟินแลนด์ หลังจากมีการสอบ PISA ผ่านไปครั้ง 1-2 ครั้ง จึงมีคนหันไปดูว่าประเทศนี้สอนอย่างไร ทำไมเด็กจึงทำข้อสอบได้ มองว่า เด็กเขาไม่ได้เรียนเยอะ ไม่มีเกรดเฉลี่ย การศึกษาขั้นพื้นฐานคือการให้เด็กเล่น ให้เด็กเคารพตัวเอง ให้เด็กได้คิด ฉะนั้นจึงมีการปฎิรูปการศึกษาเมื่อ 20 ปี ก่อนในทั่วโลกร่วมถึงประเทศไทยด้วย

ศธ.ตั้ง คกก.แก้ปัญหาผลสอบ PISA เด็กไทยต่ำ

นายสุรศักดิ์ พันธ์เจริญวรกุล รมช.ศึกษาธิการ กล่าวถึงผลการสอบ PISA ประจำปี 2022 ว่าหลายประเทศคะแนนลดลง โดยเฉพาะประเทศไทยที่ทั้ง 3 ด้าน คือ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน ผลคะแนนลดลง และลดลงมากที่สุดในรอบ 20 ปี

กระทรวงศึกษาธิการ ให้ความสำคัญโดยได้ตั้งคณะกรรมการมาแก้ปัญหานี้ โดยมี รมว.ศธ.เป็นประธาน และจะประชุมร่วมกันหลังช่วงปีใหม่ ในการติดตามและกำหนดนโยบายเชิงรุก เพื่อให้การสอบ PIZA ครั้งถัดไป คะแนนการสอบจะต้องไม่แย่ไปกว่าเดิม

รมช.ศึกษาธิการ ยอมรับว่า 2 ปัจจัยหลักที่อาจทำให้ผลคะแนนลดลง คือ สถานการณ์โควิด-19 ที่ทำให้นักเรียนต้องเรียนออนไลน์ และปัจจัยความเหลื่อมล้ำการเข้าถึงการศึกษา

ขณะที่นายศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าฯ กทม. กล่าวว่า จะช่วยเร่งแผนด้านการศึกษาของนักเรียนชั้นประถมศึกษา ให้เกิดระบบเรียนรู้มากกว่าการท่องจำ เพื่อให้มีพื้นฐานเมื่อต้องเข้าเรียนช่วงวัยมัธยมศึกษา ซึ่งโรงเรียนสังกัด กทม. ทั้ง 437 แห่ง ส่วนใหญ่ก็เป็นเด็กวัยประถม และอาจต้องให้เด็กลองฝึกทำข้อสอบ PISA ในปีที่ผ่านมาด้วย เพื่อให้คุ้นเคยแนวข้อสอบเป็นพื้นฐาน