สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ระบุว่าประเทศไทยมีภูมิอากาศร้อนชื้น ยิ่งถ้าเข้าสู่ฤดูฝน อากาศจะชื้นมากขึ้น ซึ่งเป็นสภาวะที่เหมาะกับการเกิดเชื้อราในอาหาร โดยเฉพาะเชื้อราบางกลุ่มที่สามารถสร้างสาร “แอฟลาทอกซิน” ซึ่งเป็นสารพิษที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย 

องค์การอนามัยโลกกำหนดให้แอฟลาทอกซินเป็นสารก่อมะเร็งที่ร้ายแรงมากชนิดหนึ่งโดยปริมาณเพียง 1 ไมโครกรัมสามารถทำให้เกิดการกลายพันธุ์ในแบคทีเรียและทำให้เกิดมะเร็งในสัตว์ทดลองได้ หากได้รับอย่างต่อเนื่อง 

  สารแอฟลาทอกซินสามารถพบได้ทั่วไปในอาหาร และผลผลิตทางการเกษตร อาหารที่มักพบว่ามีสารแอฟลาทอกซิน ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ประเภทแป้ง อาหารหรือผลิตภัณฑ์ที่ทำจากถั่วลิสงและยังพบปนเปื้อนอยู่ใน ข้าวโพด มันสำปะหลัง อาหารแห้ง เช่น ผักและผลไม้อบแห้ง ปลาแห้ง กุ้งแห้ง ธัญพืช เนื้อมะพร้าวแห้ง หัวหอมแห้ง กระเทียมแห้ง พริกแห้ง พริกไทย งา เม็ดมะม่วงหิมพานต์ และถั่วอื่น ๆ 

ส่วนใหญ่ผู้ที่ได้รับสารแอฟลาทอกซินในระยะแรกจะไม่มีอาการแต่จะแสดงอาการเมื่อร่างกายได้รับสารพิษในปริมาณมาก ๆ ทำให้เกิดอาการอาเจียน ทองเดิน หรือหากรับประทานปริมาณน้อยแต่บ่อยครั้งจะไปสะสมเป็นพิษที่ตับทำให้เนื้อตับมีไขมันสะสมมากเซลล์ตับถูกทำลายจนอักเสบมีเลือดออกจนตับแข็ง อาจทำให้เกิดโรคมะเร็ง หรือโรคตับอื่น ๆ ทั้งนี้ ระดับของความเป็นพิษขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น ปริมาณที่ได้รับ ความถี่ของการรับประทาน อายุ เพศ การทำงานของเอนไซม์ในตับ และปัจจัยโภชนาการอื่น ๆ

วิธีการป้องกันสารแอฟลาทอกซิน

1.เลือกซื้ออาหารหรือวัตถุดิบแห้งที่อยู่ในสภาพใหม่บรรจุภัณฑ์ได้มาตรฐาน ไม่แตกหรือชำรุด ไม่มีเชื้อรา สะอาด

2.ต้องไม่มีกลิ่นเหม็นอับ ส่งกลิ่นเหม็น หรือชื้น

3.ไม่เก็บอาหารแห้งไว้เป็นเวลานาน เพราะจะทำให้เกิดการสะสมของเชื้อรา ควรเก็บในที่แห้ง ไม่อับชื้น

4.นำอาหารแห้งไปตากแดดจัด ๆ เพราะสามารถช่วยลดความชื้นในอาหารได้

5.หากอาหารมีราขึ้น ควรทิ้งให้หมด ไม่ควรตัดเฉพาะส่วนที่ขึ้นราทิ้งไป เพราะอาจมีสารแอฟลาทอกซิน กระจายไปทั่ว

ข้อมูลอ้างอิง 

ระวัง “อะฟลาท็อกซิน” สารพิษก่อมะเร็งร้ายแรงในอาหารแห้ง.รพ.รามาธิบดี.
อะฟลาท็อกซิน (Aflatoxin). สถาบันอาหาร กระทรวงอุตสาหกรรม.
อย. ย้ำ! มีมาตรการตรวจเข้มอาหารนำเข้าพบไม่ได้มาตรฐานห้ามนำเข้าเด็ดขาด.อย.
สารอะฟลาท็อกซินในอาหารแห้งเป็นสารก่อมะเร็งตับจริงหรือ?.กระทรวงดิจิทัล.