เวทีเสวนาระบุพนันออนไลน์กำลังรุกคืบเข้าสู่สังคมแรงงาน กลุ่มผู้ใช้แรงงานเล่นการพนันหวังรวยทางลัด แต่ท้ายสุดเป็นหนี้นอกระบบเจอดอกเบี้ยโหดทบต้น ตัวแรงงานชี้แรงงานชี้เป็นปัญหาเชิงโครงสร้าง ค่าจ้างต้องเป็นธรรม สวัสดิการต้องเป็นจริง ปัญหาเริ่มจากรายได้ไม่พอ เสนอสหภาพแรงงานควรจับมือกับนายจ้างในการรณรงค์ “ห้ามเล่นการพนันและโทษของการเล่นพนันในสถานประกอบการ”

เมื่อช่วงเดือน มิ.ย. 2566 ที่โรงแรมแมนดาริน สามย่าน กรุงเทพฯ ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน ร่วมกับมูลนิธิชายหญิงก้าวไกลเพื่อสังคม สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) จัดงานเสวนา “การพนันในวิถีชีวิตประจำวันของแรงงานภาคอุตสาหกรรม” รศ.แล ดิลกวิทยรัตน์ ประธานคณะกรรมการกำกับทิศทางกลุ่มแผนงานลดปัญหาจากการพนัน สสส. กล่าวว่า “โครงสร้างการจ้างงาน ค่าจ้างไม่เป็นธรรม การควบคุมของระบบทุนนิยมอุตสาหกรรม ทำให้เกิดความเครียดในชีวิตการงาน คนงานต้องหาวิธีปลดปล่อย ซึ่งมีหลายวิธีที่ไม่ได้เสี่ยง แต่ทำไมคนงานกลุ่มหนึ่งถึงเลือกผ่อนคลายกับสิ่งที่เป็นความเสี่ยง เช่นดื่มแอลกอฮอล์ เล่นการพนัน ทั้งๆที่ก็รู้ว่าเป็นเรื่องไม่ดี ทำให้ชีวิตยิ่งเสี่ยง หลายคนได้รับผลกระทบก็ไม่หยุด ส่วนแนวทางแก้ไขปัญหา ต้องถามก่อนว่าใครคือคนแก้ไข กฎหมายแก้ไขได้ไหม ออกระเบียบจัดการได้จริงไหม บางคนบอกว่าถ้าขึ้นค่าจ้างแล้วคนงานจะเอาเงินไปเล่นพนันมากขึ้น ก็อาจจะมีบ้าง แต่เชื่อว่าสัดส่วนเงินรายได้ที่ใช้เล่นพนันจะลดลงแน่”

“การมีรายได้ไม่เพียงพอ ไม่สามารถคาดหวังอนาคตได้ ทำให้การเล่นพนันของคนงานเป็นความหวังของกลุ่มคนที่สิ้นหวัง คนงานมีความเชื่อว่าชีวิตจะไม่มีทางดีขึ้นได้ นอกจากถูกหวย ถ้าจะแก้ไขปัญหาต้องแก้ที่โครงสร้างรายได้ของแรงงาน คนงานต้องได้ค่าจ้างที่สอดคล้องกับคุณภาพชีวิต พอมีรายได้เพียงพอ ความเครียดลดลง ก็ไม่ต้องหวังลมๆแล้งๆ ไม่ต้องหวังออกจากกับดักรายได้ด้วยการเล่นหวย” รศ.แล กล่าว

หวังรวยทางลัด แต่ท้ายสุดเป็นหนี้นอกระบบเจอดอกเบี้ยโหดทบต้น

ผศ.ปัทมาภรณ์ สุขสมโสด อาจารย์ประจำคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มรภ.พระนครศรีอยุธยา เปิดเผยว่า สำรวจกลุ่มแรงงานผลิตอายุ 20-60 ปี เงินเดือน 1-2 หมื่นบาท และกลุ่มระดับหัวหน้าปฏิบัติการแรงงานฝีมือวัย 30-45 ปี ระดับการศึกษาปริญญาตรีขึ้นไป มีเงินเดือนสูง หนุ่มสาวโรงงานมีวันหยุดเพียงวันเดียวคือวันอาทิตย์ ชอบพักผ่อนอยู่บ้านไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ บางคนชอบใช้โทรศัพท์เล่นการพนัน นัดเพื่อนกินข้าวหรือนัดช่วงเย็นหลังเลิกงาน

ผลสำรวจแรงงานมีวิถีชีวิตที่จำเจ ส่วนใหญ่ทำงานล่วงเวลาเพื่อเพิ่มรายได้ นอกจากค่าใช้จ่ายในการดำรงชีวิต หลายคนต้องส่งเงินกลับบ้าน ต้องใช้หนี้เงินผ่อน ผ่อนรถ ผ่อนซื้อสินค้า โดยทั่วไปคนงานไม่ค่อยมีเวลาทำกิจกรรมอื่นๆ ส่วนใหญ่จะเล่นพนันกับเพื่อนกลุ่มเล็กๆ โดยเริ่มเล่นตามการแนะนำของเพื่อนในโรงงาน สังเกตเพื่อนและตามไปเล่น เวลาที่ใช้เล่นพนันมีทั้งช่วงพักเบรก พักกลางวัน กลุ่มที่เล่นเสียมักจะขอยืมเงินจากเพื่อนก่อน หนักๆ เข้าก็ไปกู้ยืมเงินนอกระบบ กลายเป็นปัญหาต่อเนื่อง

“ทุกคนมีเฟซบุ๊ก หาข้อมูล คลิกตามเข้าไปเล่นพนัน ระบบก็จะพบคุณแล้วเสนอเว็บพนันให้ตามเข้าไปเล่น มีสูตรเด็ด เว็บจ่ายจริง อะไรอีกสารพัด แถมมีไลน์กลุ่มให้บริการ 24 ชั่วโมง การเล่นพนันออนไลน์จึงสะดวก คนงานเข้าถึงได้ด้วยความรวดเร็ว แค่ไม่กี่วินาทีโอนเงินเข้าไปก็เล่นได้เลย บางคนหารายได้เสริมด้วยการแชร์หน้าเว็บ คนงานจึงไม่ค่อยรู้สึกว่าเป็นปัญหา ไม่เคยจดจำว่าเสียไปแล้วเท่าไหร่ บางคนมีปัญหาหนี้สิน ส่งผลต่อความสัมพันธ์ในครอบครัว เพื่อนร่วมงาน ความเครียดจากพนันทำให้เสียสุขภาพ เสียสมาธิในการทำงาน นายจ้างเองก็เห็นปัญหาและอยากร่วมแก้ไขปัญหา เพื่อให้คนงานมีคุณภาพชีวิตที่ดี” ผศ.ปัทมาภรณ์เปิดเผย

สัดส่วนการเล่นสล็อตแมชชีนเข้าถึงง่าย เล่นง่าย เป็นที่นิยมทั้งหญิงชาย หวยใต้ดิน คนที่มีรายได้น้อยจะเล่นงวดชนงวด คนมีเงินก็จะเล่นหวยรัฐบาล ผู้ชายชอบเล่นการพนัน มวย บ่อน ไก่ชน ในช่วงโควิดสนามมวย สนามบอลหยุดก็เล่นทางออนไลน์ ไพ่บัคคาราเล่นทั้งหญิงและชาย ลงทุนน้อยได้เงินเยอะ ส่วนใหญ่เพื่อนชักชวนให้เล่นผ่านทางไลน์ ทำให้อยากรู้อยากลอง ศึกษาการเล่นผ่านกูเกิลก็เล่นได้ บางคนเลือกเล่นช่วงพักกลางวัน บางคนติดการพนันถึงกับหยิบยืมเงินกู้เพื่อนดอกเบี้ยร้อยละ 10 ในช่วงโควิดโรงงานลดเงินเดือนลง 50-70% เมื่อมีเวลาว่างก็เล่นพนันออนไลน์มากขึ้น เล่นได้สะดวกทุกที่ทุกเวลา

จากการสำรวจบางคนต้องการปลดหนี้ บางคนเป็นหนี้บัตรเครดิต คิดหนักต้องกู้ยืมเงินนอกระบบมาโปะหนี้สิน เพราะธนาคารไม่ปล่อยเงินกู้ เลือกกู้เงินนอกระบบ บางคนเล่นการพนันจนนอนดึกถึงโต้รุ่ง ตื่นสายเสียงานเสียการ ทุกข์กายทุกข์ใจว่าจะหาเงินจากที่ไหนมาเป็นค่าใช้จ่าย โกหกคนใกล้ตัวว่าไม่ได้เล่นการพนัน เริ่มโกหกไปเรื่อยๆ ติดหนี้จำนวนมาก ต้องกู้หนี้ยืมสิน ครอบครัวเดือดร้อน เพื่อนเลิกคบเพราะไม่สามารถหาเงินมาใช้หนี้ได้ ครอบครัวแตกแยกกลายเป็นปัญหาสังคมในกลุ่มแรงงาน ข้อเสนอแนะให้นายจ้างจัดเงินสวัสดิการเพื่อให้เกิดความมั่นคงในชีวิต ตักเตือนพนักงานที่เล่นการพนัน กำหนดบทลงโทษชัดเจน

พนันออนไลน์กำลังรุกคืบเข้าสู่สังคมแรงงาน

ผศ.ดร.ธนิต โตอดิเทพย์ อาจารย์ประจำคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ม.บูรพา เปิดเผยว่า ผลสำรวจงานวิจัยแรงงานในภาคอุตสาหกรรมชลบุรี อยุธยา การทำงานในนิคมอุตสาหกรรมด้วยนโยบายรัฐซ้อนรัฐ กลุ่มแรงงานจำเป็นต้องมีรถมอเตอร์ไซค์มือสองดอกเบี้ยแพง รถกระบะเดินทางไปทำงานในนิคมฯ เนื่องจากหอพักอยู่ไกลแหล่งงาน ค่าครองชีพในนิคมฯ สูง เมื่อก่อนเวลาพูดถึงการพนันในโรงงานคนจะคิดถึงหวย มวย พนันบอล แต่ปัจจุบันการพนันออนไลน์กำลังรุกคืบเข้าสู่สังคมแรงงาน ส่งผลกระทบไปในวงกว้าง

ในงานวิจัยพยายามค้นหาว่าทำไมคนงานถึงเล่นพนัน ก็พบว่าคนงานแบกความคาดหวังจากบ้านออกมาทำงาน คนงานไม่ได้ต้องการเป็นคนงานตลอดชีวิต แต่คาดหวังจะมีเงินสักก้อนกลับไปทำอะไรเล็กๆ น้อยๆ ที่บ้านเกิด แต่ด้วยรายได้ที่ต่ำ ความสิ้นหวัง ความเครียด ทำให้คนงานเล่นพนัน ยิ่งเล่นก็ยิ่งเพิ่มเงินพนัน เสียพนันจนเป็นหนี้ก็ไม่เลิก ปัญหาต่างๆ ก็ตามมา

แรงงานชี้เป็นปัญหาเชิงโครงสร้าง ค่าจ้างต้องเป็นธรรม สวัสดิการต้องเป็นจริง ปัญหาเริ่มจากรายได้ไม่พอ

นายจิระศักดิ์ ล้ำเลิศ ประธานสหภาพแรงงานไทยนิปปอนสตีล กล่าวว่า คนงานเล่นพนันมี 3 กลุ่ม คือ 1) เล่นเพื่อมีความสุข สนุกสนาน เผื่อฟลุก 2) เล่นเพราะโลภ อยากได้โดยไม่ต้องลงมือทำ 3) เล่นเพราะนิสัยไม่ยอม เสียแล้วอยากได้คืน เสียแล้วตาม พวกนี้มักจบลงด้วยปัญหา ถึงโรงงานจะมีระเบียบห้ามเล่นพนัน ถ้าถูกเลิกจ้างเพราะเล่นพนันจะไม่ได้เงินชดเชย ก็ไม่กลัว คิดว่าทางแก้เรื่องแรกคือ รัฐต้องห้ามโฆษณา ห้ามการเชิญชวนในรายการทีวีต่างๆ อีกด้านต้องพยายามสื่อสารให้คนงานรู้เท่าทันปัญหาพนัน เข้าใจเรื่องสุขภาวะ เรื่องดีๆ ที่ สสส.ทำ ทุกวันนี้คนงานแทบจะไม่รู้ ต้องหาวิธีสื่อสารให้เข้าถึงคนงาน

นายธนกร พวยไพบูลย์ ผู้ประสานงานเครือข่ายสหภาพแรงงานย่านรังสิตและใกล้เคียง กล่าวว่า เรื่องนี้เป็นปัญหาเชิงโครงสร้าง ค่าจ้างต้องเป็นธรรม สวัสดิการต้องเป็นจริง ปัญหาเริ่มจากรายได้ไม่พอ เครียด แล้วก็ทำเรื่องเสี่ยงๆ ทำให้ยิ่งไม่พอ ยิ่งเครียด การพนันของคนงานมีมานานแล้ว แต่ออนไลน์ทำให้เล่นง่าย เล่นได้เร็วขึ้น เลยติดพนันกันมากขึ้น เดี๋ยวนี้คนปล่อยกู้ในโรงงานแปลงร่างเป็นเจ้ามือ กระตุ้นให้คนงานเล่นพนันหนักขึ้น หลายคนเล่นพนันจนเสียรถเครื่อง

เสนอสหภาพแรงงานควรจับมือกับนายจ้างในการรณรงค์ “ห้ามเล่นการพนันและโทษของการเล่นพนันในสถานประกอบการ”

ในเวทีเสวนาได้สรุปข้อเสนอต่อแนวทางแก้ไขปัญหาไว้ดังนี้

1) ต้องปรับโครงสร้างการจ้างงาน รวมถึงการจัดสวัสดิการ ทำให้แรงงานมีรายได้เพียงพอในการดูแลตนเองและครอบครัวได้จริง

2) รณรงค์ประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้างการรู้เท่าทันพนัน ให้ความรู้เรื่องโทษของการเล่นพนันแก่ผู้ใช้แรงงานอย่างทั่วถึง

3) ผู้ประกอบการควรปรับข้อตกลงในการจ้างหรือสัญญาการจ้างงาน ระบุให้ชัดเจนว่า ถ้าเล่นการพนันในระหว่างทำงานจะถูกลงโทษอย่างไร และกรณีโดนเลิกจ้างเพราะเล่นการพนันในระหว่างทำงานจะเสียสิทธิ์ในการได้ค่าชดเชยอะไรบ้าง ส่วนข้อเสนอที่สามารถดำเนินการได้เลยคือ สหภาพแรงงานควรจับมือกับนายจ้างในการรณรงค์ “ห้ามเล่นการพนันและโทษของการเล่นพนันในสถานประกอบการ”

ที่มา: สสส. | ไทยโพสต์