'ไบโอไทย' เตือนรัฐบาลอย่าตกหลุมพราง 'GMO ใหม่' หรือ 'New Genomic Techniques - NGTs' พืชแก้ไขยีน ชี้รัฐสภายุโรปมี 5 เงื่อนไขกำกับเข้ม ปกป้องความมั่นคงและอธิปไตยทางอาหาร

9 ก.พ. 2567 ตามที่รัฐสภายุโรปได้ลงมติผ่อนปรนเกี่ยวกับการควบคุมพืชแก้ไขยีน (New Genomic Techniques - NGTs) หรือ พืชที่ผ่านกระบวนการปรับปรุงพันธุ์โดยเทคโนโลยี gene editing ด้วยคะแนนเสียง 307 ต่อ 263 เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2567 ที่ผ่านมานั้น ไม่ใช่เป็นการเซ็นเช็คเปล่าแก่การปรับปรุงพันธุ์ด้วยวิธีการดังกล่าวแต่ประการใด

กล่าวคือ เป็นการผ่อนปรนพร้อมเงื่อนไข 5 เรื่องใหญ่สำคัญดังนี้

1) พืชแก้ไขยีนมีบางประเภท ที่เรียกว่า 'NGT1' เท่านั้นที่จะได้รับการยกเว้นจากข้อกำหนดของกฎหมาย GMO ของสหภาพยุโรป ในขณะที่พืช 'NGT2' ยังคงต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดที่เข้มงวดต่อไป
2) รัฐสภายุโรปเห็นพ้องว่า ผลิตภัณฑ์จากพืชแก้ไขยีนต้องมีการบังคับติดฉลากทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็น NGT1 หรือ NGT2
3) พืชแก้ไขยีนและผลิตภัณฑ์จากพืชดังกล่าวต้องมีข้อกำหนดกระบวนการตรวจสอบย้อนกลับและมีมาตราการป้องกันเพื่อให้แน่ใจว่าหากพบปัญหาเกิดขึ้นจะมีการเพิกถอนการอนุญาต ไปจนถึงการชดเชยเยียวยาความเสียหายที่จะเกิดขึ้น
4) รัฐสภายุโรปเห็นพ้องต้องกันว่าพืชแก้ไขยีนทั้งหมดยังคงถูกห้ามในการผลิตแบบเกษตรอินทรีย์
5) ห้ามการจดสิทธิบัตรพืช NGT

หน่วยงานของรัฐบาลในสหภาพยุโรป อย่างน้อย 2 องค์กรคือ (German Federal Agency for Nature Conservation (BfN) ของเยอรมนี และ Agence nationale de sécurité sanitaire de l'alimentation, de l'environnement et du travail (ANSES) ซึ่งดูแลเกี่ยวกับความปลอดภัยทางอาหารของฝรั่งเศส เห็นว่าการผ่อนปรนให้ NGT1 นั้น ขาดพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับอย่างเพียงพอ (กล่าวคือต้องการให้มีการควบคุมพืชแก้ไขยีนต้องมีแนวปฏิบัติของพืช GMO ต่อไป)

แม้จะมีเงื่อนไขหลายประการสำหรับการผ่อนปรนพืชแก้ไขยีนดังกล่าว แต่เครือข่ายของเกษตรกรรายย่อยและยุโรป (European Coordination Via Campesina) ประณามว่าการลงมติดังกล่าวเป็นเป็นการละเลย "สิทธิของเกษตรกรและสิทธิพลเมือง" ในเรื่องเกษตรและอาหาร เป็นการ “ให้ความสำคัญกับข้อเรียกร้องของบริษัทเมล็ดพันธุ์ข้ามชาติมากกว่าสิทธิของประชากรยุโรป”

ไบโอไทยเห็นว่าเรื่องพืชดัดแปลงยีนและ GMO นั้นมีเส้นแบ่งใกล้กันมาก ต้องมีการศึกษาอย่างรอบคอบก่อนจะตัดสินใจว่าจะมีการผ่อนปรนสำหรับ NGTs อีกทั้งต้องรู้ทันการสอดไส้ GMO แบบเนียน ๆ เพื่อหลบเลี่ยงกฎหมาย

กระทรวงเกษตรและรัฐบาลไทยจำเป็นต้องรอบคอบและระมัดระวังเป็นอย่างสูง เพราะการตัดสินใจใดๆเกี่ยวกับเรื่องนี้จะส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อความมั่นคงและอธิปไตยทางอาหาร และความอยู่รอดของเกษตรกรรายย่อยทั้งหมด