นักเรียนเวียดนามถูกตำรวจเรียกสอบสวนหลังวิจารณ์รัฐบาลบนโลกออนไลน์ แสดงให้เห็นถึงปัญหาการกลั่นแกล้งบนโลกไซเบอร์และการจำกัดเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นที่เพิ่มขึ้นในเวียดนาม

สื่อ Radio Free Asia รายงานเมื่อช่วงต้นเดือน ก.ย. 2024 ว่านักเรียนมัธยมปลายที่มีความสามารถพิเศษจากจังหวัด Yen Bai ประเทศเวียดนาม ถูกตำรวจเรียกสอบสวนหลังจากแสดงความคิดเห็นวิจารณ์รัฐบาลและความปรารถนาที่จะย้ายไปอยู่ต่างประเทศบนเฟซบุ๊ก กรณีของนาย Chu Ngoc Quang Vinh อายุ 17 ปี นักเรียนโรงเรียนมัธยมปลาย Nguyen Tat Thanh ได้กลายเป็นประเด็นร้อนบนโลกออนไลน์ สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาการกลั่นแกล้งบนโลกไซเบอร์และการจำกัดเสรีภาพในการแสดงออกที่กำลังเพิ่มสูงขึ้นในเวียดนาม

จุดเริ่มต้นของเรื่องนี้เกิดขึ้นหลังจากที่ Quang Vinh เข้าร่วมการแข่งขันเกมโชว์ชื่อดัง "The Road to Olympia" ซึ่งมีรางวัลเป็นทุนการศึกษาไปยังประเทศออสเตรเลีย แม้ Quang Vinh จะสามารถคว้ารางวัลชนะเลิศประจำเดือน พ.ย. 2023 ได้ แต่เขาก็ไม่สามารถผ่านเข้ารอบต่อไปได้ ความผิดหวังจากการแข่งขันประกอบกับมุมมองต่อระบบการเมืองของเวียดนาม ทำให้ Quang Vinh ตัดสินใจโพสต์ข้อความลงบนเฟซบุ๊กว่า "ผมอยากออกจากเวียดนาม ผมคงไม่มีวันมองพรรคในแง่ดีอีกต่อไป แม้ว่าผมจะพยายามอย่างน้อยที่จะมองข้ามมันไปก็ตาม ประชาชนในประเทศที่ผมเกิดมาเลือกที่จะอยู่ในสภาพที่เป็นอยู่ ดังนั้นถ้าผมไม่สนับสนุน ผมก็จะจากไป"

ข้อความดังกล่าวของ Quang Vinh ได้จุดประกายให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรงจากผู้ใช้โซเชียลมีเดียฝั่งที่สนับสนุนรัฐบาล บัญชีโซเชียลมีเดียหลายบัญชีที่เชื่อมโยงกับรัฐบาลเวียดนามได้ตราหน้า Quang Vinh ว่าเป็นคนเนรคุณ โดยบัญชีหนึ่งถึงกับกล่าวว่า “การมีพรสวรรค์โดยปราศจากคุณธรรมนั้นไร้ประโยชน์” ไม่เพียงเท่านั้น Quang Vinh ยังถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจเรียกตัวไปพบเพื่อ “ตักเตือนให้ตระหนักถึงบทบาทของพรรคคอมมิวนิสต์ รัฐ และประวัติศาสตร์ เพื่อโน้มน้าวให้เขาอธิบายประเด็นที่โพสต์และทำความเข้าใจเนื้อหาใหม่”

อย่างไรก็ตาม Quang Vinh ไม่ได้ถูกปล่อยให้อยู่เพียงลำพัง ยังมีผู้ใช้โซเชียลมีเดียจำนวนไม่น้อยที่ออกมาแสดงการสนับสนุนเขาอย่างเต็มที่ พวกเขามองว่าการโจมตี Quang Vinh เป็นการกระทำที่เกินกว่าเหตุ และสะท้อนให้เห็นถึงความพยายามของรัฐบาลเวียดนามในการปิดกั้นเสรีภาพในการแสดงออก นักศึกษาคนหนึ่งในโฮจิมินห์ซิตี้ ซึ่งไม่ประสงค์ออกนาม ได้ให้สัมภาษณ์กับ Radio Free Asia ว่า บรรดาผู้ที่วิจารณ์ Quang Vinh ว่าเนรคุณนั้น กำลังจงใจสร้างความสับสนระหว่างแนวคิดเรื่องประเทศ ชาติ และพรรคการเมือง โดยพยายามทำให้ทั้งสามสิ่งเป็นเสมือนหนึ่งเดียวกัน

นอกจากนี้ ผู้สนับสนุน Quang Vinh ยังตั้งคำถามถึงสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของประชาชนชาวเวียดนาม โดยนักศึกษาคนเดิมตั้งคำถามว่า "สิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและแสดงออกไม่ควรถูกเลือกปฏิบัติ ทุกคนควรมีสิทธิ์นี้โดยไม่คำนึงถึงความแตกต่าง เหตุใดเราจึงต้องทำตามมาตรฐานของ ‘ชุมชนออนไลน์’ ในการพูดคุยเกี่ยวกับประวัติศาสตร์?” เขายังเสริมอีกว่า “แพทย์ด้านกฎหมายที่สั่งสอนเรื่องไร้สาระน่าเชื่อถือกว่าเด็กที่พูดความจริงหรือ?”

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับ Quang Vinh ได้จุดประเด็นถกเถียงในสังคมเวียดนามเกี่ยวกับขอบเขตของเสรีภาพในการแสดงออก โดยเฉพาะอย่างยิ่งบนโลกออนไลน์ ผู้เชี่ยวชาญหลายคนมองว่า กรณีของ Quang Vinh เป็นเพียงส่วนหนึ่งของปัญหาใหญ่ที่สะท้อนถึงการใช้อำนาจในทางที่ผิดของรัฐบาล รวมถึงการใช้กฎหมายเพื่อปิดปากผู้เห็นต่าง

ยิ่งไปกว่านั้น กรณีนี้ยังชี้ให้เห็นถึงปัญหาการกลั่นแกล้งบนโลกไซเบอร์ที่กำลังทวีความรุนแรงมากขึ้นในเวียดนาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีรายงานการคุกคามและข่มขู่ผู้ใช้โซเชียลมีเดียที่วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง

นักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิมนุษยชนและองค์กรระหว่างประเทศต่างแสดงความกังวลต่อสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในเวียดนาม พร้อมทั้งเรียกร้องให้รัฐบาลเคารพในสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน รวมถึงเสรีภาพในการแสดงออก อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีความชัดเจนว่ารัฐบาลเวียดนามจะมีท่าทีอย่างไรต่อแรงกดดันจากนานาชาติ

ที่มา:
Backlash against Vietnamese student shows online bullying on the rise, netizens say (Radio Free Asia, 5/6/2024)