จับตา: ตุ่มจากยุงกัด ยิ่งเกายิ่งคัน รักษาอย่างไรดี

กองบรรณาธิการ TCIJ 4 พ.ค. 2568 | อ่านแล้ว 8 ครั้ง


สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ให้ข้อมูลว่า เมื่อถูกยุงกัดเรามักจะมีอาการคันบริเวณที่ยุงกัดและมีตุ่มขึ้น เมื่อยิ่งเกาก็จะยิ่งคัน คนทั่วไปมักเกิดตุ่มนูน แดงคัน และจะค่อย ๆ หายไปเองโดยไม่ต้องรักษาและไม่ร้ายแรงต่อร่างกาย แต่ในกลุ่มคนแพ้ยุงจะมีอาการคันมากตามผิวหนัง เป็นตุ่มนูนสีแดงเข้ม เป็นผื่นบริเวณกว้าง หรือมีการอักเสบของผิวหนัง ซึ่งเมื่อหายแล้วอาจจะยังทิ้งรอยไว้บนผิวหนังอีกด้วย

วิธีรักษา และการดูแลตัวเองจากอาการคันและมีตุ่มขึ้นจากยุงกัด

- หากถูกยุงกัดควรทำความสะอาดผิวหนังในจุดที่ถูกกัดด้วยน้ำและสบู่ เพื่อกำจัดน้ำลายยุง ซับให้แห้ง จากนั้นประคบเย็นเพื่อบรรเทาอาการบวมโดยประคบตรงที่ถูกกัดประมาณ 10 นาที

- หลีกเลี่ยงการเกาบริเวณรอยที่ถูกยุงกัด เพราะเป็นการกระตุ้นให้อาการคันและการอักเสบบนผิวหนังเป็นมากขึ้น และยังทำให้ผิวบริเวณที่ถูกยุงกัดเกิดรอยแผลขนาดเล็กขึ้นด้วย

- ตุ่มยุงกัดธรรมดา อาจใช้ยาทาคาลาไมน์โลชัน (Calamine lotion) ซึ่งเป็นยาน้ำแขวนตะกอน แป้งน้ำจะเป็นสีชมพู ใช้บรรเทาอาการคันตามผิวหนัง

คำแนะนำสำหรับการใช้ยาทาคาลาไมน์โลชัน (Calamine lotion)

- เขย่าให้ตัวยาเข้ากันดีก่อนใช้

- ใช้ทาภายนอกเท่านั้น ห้ามรับประทาน

- ควรหลีกเลี่ยงการใช้ใกล้ดวงตา หรือเยื่อเมือกอื่น ๆ

- หากมีอาการแพ้ควรรีบล้างออกด้วยน้ำสะอาดและไปพบแพทย์โดยทันที

-  หากมีอาการแพ้ยุง มีตุ่มขนาดใหญ่ มีตุ่มน้ำพอง จ้ำเลือด ในบริเวณที่โดนกัดอาจใช้ยาทากลุ่มสเตียรอยด์ ร่วมกับรับประทานยาแก้แพ้ เช่น chlorpheniramine, cetirizine 

คำแนะนำสำหรับยาทากลุ่มสเตียรอยด์

- ไม่ใช้กับโรคผิวหนังที่มีการติดเชื้อ

- เลือกใช้ความเข้มข้นของยาทาให้เหมาะสม โดยปรึกษาเภสัชกรก่อนใช้ยาทาสเตียรอยด์

- หลีกเลี่ยงการใช้ยาชนิดที่มีความเข้มข้นสูงต่อเนื่องเป็นเวลานาน และทาเป็นบริเวณกว้าง

คำแนะนำสำหรับยาแก้แพ้

- อาจทำให้มีอาการง่วงซึม จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้เครื่องจักรหรือการขับรถยนต์

- ไม่ควรใช้ยาติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน ๆ

- อาจพบอาการข้างเคียงอื่น ๆ  เช่น อาการปากแห้ง คอแห้ง ตาพร่า ปัสสาวะคั่ง และหัวใจเต้นเร็ว

การใช้ยาเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ และต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์หรือเภสัชกรเท่านั้น ไม่ควรซื้อยามาใช้เองเพราะอาจเกิดผลข้างเคียงได้

สิ่งที่เราควรทำคือการป้องกันไม่ให้โดนยุงกัด เช่น การกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุง หลีกเลี่ยงแหล่งที่มียุงชุม สวมเสื้อผ้าปกปิด คลุมแขน ขา ยาทากันยุง เป็นต้น ยุงยังเป็นพาหะของโรคต่างๆอีกหลายโรค ดังนั้นทุกคนที่แพ้หรือไม่แพ้ยุงจึงควรหลีกเลี่ยงและป้องกันไม่ให้โดนยุงกัดเช่นกัน

ร่วมเป็นแฟนเพจเฟสบุ๊คกับ TCIJ ออนไลน์
www.facebook.com/tcijthai

ป้ายคำ
Like this article:
Social share: