แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ชี้ ‘การส่งตัว’ ชาวอุยกูร์กลับไปยังจีนเป็นความโหดร้ายที่เกินจินตนาการ เรียกร้องให้รัฐบาลไทยและรัฐบาลจีนเปิดเผยที่อยู่ของบุคคลเหล่านี้

จากรายงานที่ระบุว่าชาวอุยกูร์ประมาณ 40 คน ซึ่งถูกควบคุมตัวในประเทศไทยมาตั้งแต่ปี 2557 ได้ถูกส่งตัวกลับไปยังประเทศจีนในวันที่ 27 ก.พ. 2567

ซาราห์ บรูคส์ ผู้อำนวยการแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประจำประเทศจีน เผยว่า การบังคับส่งตัวบุคคลเหล่านี้กลับไปยังจีน หรือชาวอุยกูร์คนใดก็ตาม เสี่ยงทำให้พวกเขาตกอยู่ในภาวะถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง เราขอเรียกร้องให้รัฐบาลไทยชี้แจงสถานะของพวกเขาโดยทันที

"พวกเขาต้องเผชิญกับความเลวร้ายอย่างน่าหวาดหวั่น พวกเขาหนีจากการปราบปรามในจีน แต่มาถูกควบคุมตัวโดยพลการในประเทศไทยนานกว่าทศวรรษ ความจริงที่ว่าตอนนี้พวกเขาอาจถูกบังคับส่งตัวกลับไปยังประเทศที่ชาวอุยกูร์และกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไม่ใช่ชาวฮั่นในซินเจียงต้องเผชิญกับการทรมาน การปฏิบัติที่โหดร้าย การควบคุมตัวโดยพลการ และการบังคับให้สูญหาย เป็นสิ่งที่โหดร้ายเกินจะจินตนาการ"

"รัฐบาลไทยควรให้ความคุ้มครองบุคคลเหล่านี้ แต่กลับเลือกที่จะเพิกเฉยต่อความเสี่ยงที่ร้ายแรงที่พวกเขาเผชิญ การกระทำดังกล่าวถือเป็นการละเลย จากสถานการณ์ที่เกิดขึ้นแอมเนสตี้อินเตอร์เนชั่นแนลและผู้เชี่ยวชาญจากองค์การสหประชาชาติ เรียกร้องให้รัฐบาลไทยไม่ละเมิดหลักการไม่ส่งกลับ (Non-refoulement principle) ซึ่งเรื่องนี้ได้รับการยอมรับทั้งในระดับนานาชาติและภายในประเทศ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทั้งหมด เกิดในขณะที่ประเทศไทยเพิ่งได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งสมาชิกคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ

"เราขอเรียกร้องให้รัฐบาลไทยและรัฐบาลจีนเปิดเผยที่อยู่ของบุคคลเหล่านี้ และหากพวกเขายังคงถูกควบคุมตัวอยู่ รัฐบาลจะต้องรับรองว่าสิทธิของพวกเขาจะได้รับการคุ้มครองอย่างเต็มที่ รวมถึงสิทธิที่จะไม่ถูกทรมานหรือถูกปฏิบัติอย่างโหดร้ายหรือไร้มนุษยธรรม"

"พวกเขาเหล่านี้หลายคนมีสุขภาพที่ย่ำแย่จากการถูกควบคุมตัวเป็นเวลาหลายปี ควรต้องได้รับการดูแลทางการแพทย์ที่เหมาะสมและเพียงพอ เราขอเรียกร้องให้ยุติความทุกข์ทรมานของพวกเขา และให้ทางการรับรองสิทธิในการเดินทางอย่างเสรีของพวกเขา ถึงเวลาแล้วที่พวกเขาควรได้รับโอกาสให้กลับไปพบกับครอบครัวอย่างปลอดภัย"
ข้อมูลพื้นฐาน

บุคคลที่ถูกส่งกลับในวันนี้เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มชาวอุยกูร์ประมาณ 300 คนที่ถูกเจ้าหน้าที่ไทยควบคุมตัวเมื่อวันที่ 13 มีนาคม 2557 หลังจากพวกเขาหนีการประหัตประหารและการเลือกปฏิบัติในเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ ประเทศจีน ในเดือนกรกฎาคม 2558 มีบุคคล 109 คนจากกลุ่มนี้ที่ถูกส่งกลับไปยังประเทศจีน

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลได้บันทึกการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างกว้างขวางและเป็นระบบโดยรัฐบาลจีนต่อชาวอุยกูร์ในซินเจียง ซึ่งรวมถึงการกักขังโดยพลการมากกว่าล้านคนในค่ายปรับทัศนคติ

ในรายงานปี 2564 แอมเนสตี้ระบุว่ารัฐบาลจีนได้กระทำอาชญากรรมต่อมนุษยชาติอย่างน้อยในรูปแบบของการกักขังโดยพลการ การทรมาน และการกดขี่ข่มเหงชาวอุยกูร์ คาซัค และกลุ่มชาติพันธุ์มุสลิมอื่นๆ ในซินเจียง
ในจดหมายถึงรัฐบาลไทยเมื่อเดือนมกราคม 2568 กลุ่มผู้เชี่ยวชาญจากสหประชาชาติรายงานว่า จากผู้ถูกควบคุมตัว 48 คน มี 23 คนที่มีปัญหาสุขภาพร้ายแรง รวมถึง "โรคเบาหวาน ภาวะไตทำงานผิดปกติ อัมพาตครึ่งล่าง โรคผิวหนัง โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร และปัญหาหัวใจและปอด"

ประเทศไทยมีพันธกรณีภายใต้หลักการไม่ส่งกลับ (Non-refoulement principle) ห้ามไม่ให้ส่งกลับบุคคลไม่ว่าในกรณีใด ๆ ก็ตาม หากบุคคลดังกล่าวเสี่ยงภัยที่จะได้รับการทรมานหรือการละเ มิดสิทธิมนุษยชนร้ายแรงอื่น ๆ